|
QXTXQTMOI Pedagogika,
psixologiya va ta’lim menejmenti
kafedrasi o’qituvchisi
L. Berdiyevaning
“
Pedagogikaning
nazariy-metodologik asoslari. Milliy
pedagogikaning mohiyati”
mavzusida tayyorlagan TAQDIMOT
MATERIALLARI
Qarshi -2016
MAVZU:
PEDAGOGIKANING
NAZARIY-METODOLOGIK
ASOSLARI. MILLIY
PEDAGOGIKANING
MOHIYATI
Reja:
1
. Pedagogika ijtimoiy-siyosiy fan ekanligi, uning umumiy asoslari,
qismlari boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi masalalari.
2. Markaziy Osiyo allomalari ta’lim-tarbiyaviy qarashlari va Jahon
pedagog olimlarning pedagogika fani rivojiga qo‘shgan hissalari.
3. Pedagogika fanining nazariy-metodologik asoslari va Prezident
I.A.Karimov asarlari pedagogika metodologiyasining muhim jihati
ekanligi.
4. Ta’lim sifatini oshirishda androgogika-kattalar ta’limini ahamiyati.
5. Milliy pedagogika ta’lim–tarbiyaning muhim omili ekanligi.
6. Milliy xalq pedagogikasining asosiy yo‘nalishlari. Milliy ta’lim-tarbiya
usullari, ulardan samarali foydalanish.
Asosiy tushunchalar:
Pedagogika, allomalar,
pedagog olimlar, nazariy-
metodologik asoslari,
metodologiya, androgogika, milliy
pedagogika, tarbiya usullari,
o’quv hujjatlari, xalq
pedagogikasi
Annotatsiya
Ushbu ma’ruza matnida pedagogika
fanining mohiyati, umumiy asoslari, Sharq
allomalari va jahon pedagog olimlarining
pedagogika faniga qo’shgan hissasi,
pedagogika fanining metodologiyasi hamda
milliy pedagogikaning yo’nalishlari, ta’lim-
tarbiyada ulardan samarali foydalanish yo’llari
ochib berilgan.
KTMD maqsadi:
raqobatbardosh, yuqori
malakali kadrlar
tayyorlash.
Kadrlar tayyorlash milliy modelining tarkibiy
komponentlari
1.
Shaxs
2.
Davlat va jamiyat
3.
uzluksiz ta‘lim
4.
Fan
5.
ishlab chiqarish
Kadrlar tayyorlash milliy modelining maqsadi:
Raqobatbardosh,
yuqori malakali
kadrlar
tayyorlash
o‘qituvchining vazifasi quyidagilardan
iborat:
1.O‘quvchilarni hozirigi zamon dunyo taraqqiyoti darajasidagi
bilimlar bilan qurollantirish;
2.O‘quvchilarda bilimga qiziqish va ishtiyoqni tarbiyalash, o‘qish
motivlarini rivojlantirish.
3.O‘quvchilarning ma‘naviy o‘sishiga, alohida e‘tibor qaratish, ularda
milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat va e‘tiqodni
shakllantirish orqali ularni vatanparvarlik va baynalminallik ruhida
tarbiyalash.
4. O‘quvchilarning axloqiy, huquqiy, etik va estetik bilim,
mahoratlarining rivojlanishiga e‘tibor qaratish.
5. Bo‘lajak avlodni hayotga, ongli mehnat va kasb tanlashga
tayyorlash;
6. Yoshlarda ishbilarmonlik, tashabbuskorlik va tadbirkorlik sifatlarini
rivojlantirish;
Pedagogika
(yunoncha paidagogike bo‘lib, paidagogos
«bola» va «yetaklayman») ijtimoiy
tarbiyaning umumiy qonuniyatlari,
muayyan jamiyatda yagona ijtimoiy
maqsadga muvofiq yosh avlodni
tarbiyalash hamda unga ta’lim berishning
mohiyati va muammolarini o‘rganadigan
fan.
Didaktika
(ta’lim nazariyasi, yunoncha didaktikos
«o‘rgatuvchi», didasko «o‘rganuvchi»)
ta’limning nazariy jihatlari, ta’lim
jarayonining mohiyati, tamoyillari,
qonuniyatlari, o‘qituvchi va o‘qituvchi
faoliyatlari, ta’limning maqsadi, mazmuni,
shakl, metod, vositalari, natijasi, ta’lim
jarayonini takomillashtirish yo‘llari va
hokazo muammolarni tadqiq etadi.
Tarbiya nazariyasi
Pedagogikaning muhim tarkibiy
qismlaridan biri bo‘lib, tarbiya jarayoni
mazmuni, shakl, metod, vosita va usullari,
uni tashkil etish muammolarini o‘rganadi.
Tarbiya turlari
Ma’naviy-axloqiy tarbiya
Vatanparvarlik tarbiyasi
Ekologik tarbiya
Iqtisodiy tarbiya
Mehnat va kasb-hunar tarbiyasi
Aqliy tarbiya
Huquqiy tarbiya
Pedagogikaning asosiy kategoriyalari
Shaxs
Tarbiya
Ta’lim
Bilim
Ko‘nikma
Malaka
Ma’lumot
Rivojlanish
Xalq pedagogikasida qo’llanilgan tarbiya
usullari
1.
Tushuntirish (o’rganish, odatlantirish, mashq
qildirish).
2.
Namuna (maslahat berish, uzr so’rash,
yaxshiliklar haqida so’zlash, o’rnak bo’lish).
3.
Nasihat berish o’gitlar undan (ko’ndirish,
iltimos qilish, tilak, istak bildirish, maqullash,
rahmat ayitish, duo qilish, oq yo’l tilash va
hokazolar).
4.
Jazolash (ta’qiqlash, gina, tanbeh berish,
koyish, ayblash, uyaltirish, va hakozolar).
Milliy pedagogikaning asosiy yo’nalishlari quyidagilardan iborat:
xalq og’zaki ijodi.
milliy urf-
odatlar, an’analar va marosimlar.
xalq oyinlari va oyinchoqlar.
diniy ta’limot.
xalq amaliy san’ati va hunarmandchiligi.
milliy musiqa va qo’shiqchilik san’ati, milliy cholg’u asboblari.
tasviriy san’at.
tarixiy yodgorliklar va milliy me
’morchilik.
xalq raqs san’ati.
yosh avlodni mustaqil hayotga tayyorlash, ularni kasb-hunarga
yo’naltirish.
Markaziy Osiyo mutafakkirlarining asarlari.
ko’nikma-o’zlashtirilgan
bilimlarning harakatga kelishi
BILIM-
o’zlashti
riladiga
n
ma’lumot
lar
tizimi.
MALAKA-
ko’nikmaning
takrorlash
natijasida
harakatga
kelishi
Latifalar
Tez aytish
Topishmoq
Maqol
Afsona
Ertak
Dostonlar
Xalq
pedagogikasi
Mavzu yuzasidan savollar
:
1. Pedagogika fanining predmeti nima?
2. Pedagogika fanining asosiy vazifalari va jamiyat taraqqiyotida
tutgan o’rnini aytib bering?
3. Pedagogikaning fan sifatida tarixan taraqqiyoti va uning
rivojlanish bosqichini ta‘riflab bering?
4. Ijtimoiy hodisa sifatida tarbiyaning mohiyati va asosiy
xususiyatlari nimalardan iborat?
5. Asosiy pedagogik tushunchalar qaysilar? Ularning mohiyatini
aytib bering?
6. Pedagogik tizim nima? Pedagogik tizim qanday belgilari bilan
farq qiladi?
7. Pedagogika fanining asosiy tarmoqlari qaysilar?
8. Pedagogika fani qaysi fanlar bilan yaqin aloqada?
9. Xalq pedagogikasi manbalarini ayting.
10. Xalq pedagogikasining bola tarbiyasidagi o’rnini ayting.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
