|
1. Tárbiyalıq islerdi ámelge asırıwda "Máhelle hàm mektep sherikligi" Konceptsiyasınıń ornı hám áhmiyeti. Tárbiya procesi qatnasıwshıları umtılıw- háreketlerin birlestiriw maqsetinde 1993-jılda islep shıģılģan " Shańaraq, máhelle, oqıw bilim jurtı sherikligi" Kontseptsiyası jaslardı ģárezsizlik ideyalarına shın berilgen, ruwxıy bárkámal, patriot etip tárbiyalawda keń jámiyetshilik iskerligin muwapıqlastırıw boyınsha málim programması amel boldı.
Respublikamızda keyingi jıllarda qabıl etilgen tálim hám tárbiya tuwrısındaģı qatar normativ hújjetler, atap aytqanda Ózbekstan Respublikasınıń " Tálim tuwrısında" ģi nızamı, " Kadrlar tayarlaw milliy programması" bazar ekonomikası sharayatlarında tabıslı isley alatuģın, ģárezsiz pikirleytuģın kadrlardı tayarlawda shańaraq, máhelle hám oqıw bilim jurtı orının jáne de joqarı tekshege kóteriwdi talap etedi.
Soñinday, tálim-tárbiyanı jetilistiriwde de mámleket bas reformashı bolıp tabıladı, Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoev aytıp ótkenleri sıyaqlı, birinshiden, jas awladqa ózligimizdi, múqaddes dástúrlerinemizni ańğarıw sezimlerin, xalqımızdıń kóp ásirler dawamında qáliplesken iygilikli ármanların, jámiyetimiz aldına búgin qoyılģan joqarı maqset hám wazıypalardı sıńırıw ;
ekinshiden, jámiyetimizde búgin ámeldegi bolģan erkin pikirlikten qatań názer jaslardı birlestiretuģın, xalqımız hám mámleketimiz qol qatılmaslıģın asıraytuģın, el-jurtimizni eń joqarı maqsetler tárepke shaqıratuģın birden-bir ideya — milliy ideologiyaģa sadıqlıq ruwxında tárbiyalaw ;
úshinshiden, jaslardı baynalminal jáhán jámiyetshiliginde, xalıq aralıq maydanda Ózbekstanģa múnásip húrmet tuwdırıw ushın umtılıw ruwxında tárbiyalaw ;
tórtinshiden, jas awlatti patriotlıq, el-jurtqa sadıqlıq, joqarı adamiylik hám insaniy pazıyletler ruwxında tárbiyalaw ;
besinshiden, jas awlatti ullı babalarımızdıń múnásip miyrasxorları ekenlikleri, áyne waqıtta jáhán hám zamannıń ulıwmadunyalıq jetiskenliklerin iyelew ruwxında tárbiyalaw Ózbekstanda oqıwshı -jaslardı tárbiyalawdıń eń aktual máselesi bolıp tabıladı.
Mámleketimiz basshısı kórsetip bergeni sıyaqlı, tálim-tárbiya salasındaģı reformalar :
birinshiden, sociallıq-siyasiy ıqlımģa unamlı tásir kórsetiwge, ulıwma
mámleketdegi ámeldegi ortalıqtı pútkilley ózgertiwge;
ekinshiden, insannıń turmısda óz ornın tabıwın tezlestiriwge;
úshinshiden, jámiyette ģárezsiz pikirleytuģın erkin shaxstı qáliplestiriwde;
tórtinshiden, insandaģı ámeldegi potencialdı tolıq ámelge asıriwge;
besinshiden, ulıwma hám arnawlı bilimlerge iye, sanalı, oylawı azat, zamanagóy dúńyaģa kózqaras, milliy hám ulıwma insanıylıq qádiriyatlarģa miyrasxor bolģan, kúshli puqaralıq jámiyetin júzege keliw etetuģın kámal insanlardı tárbiyalawģa qaratılģan.
Usı Kontseptsiyada rawajlaniwimizdin ruwxıy -etikalıq negizi milliy hám ulıwma insanıylıq qádiriyatlar muwapıqlıģı ekenligi tán alıw etildi, milliy hám ulıwma insanıylıq tárbiyanıń tómendegi óz-ara baylanısları, uyqas baģdarları belgilep alındı.
Milliy tárbiya baģdarı arqalı jaslarda ózlikti ańģarıw, patriotlıq,milliy namıs, milletleraro baylanıs mádeniyatı, milliy ideologiyalıq sanalılıq, milliy ádep, belsendilik pazıyletleri qáliplestiredi.
Ulıwma insanıylıq jóneliste huqıqıy, ekonomikalıq, fizikalıq, intellektual, estetik,ekologiyalıq, gigiyenik hám basqa tárbiya baģdarları ámelge asıriladı. Bul Kontseptsiya milliy mámleketshilik hám jámiyet qurılısı talapları tıyanaqlılıģın támiyinleydi. Kontseptsiyada shańaraqqa bólek itibar qaratildi. Ózbekstanda 1998- jıl " Shańaraq jılı" dep daģaza etiliwi shańaraqtıń tárbiyalıq rolin jáne de kúshaytirdi. Belgilengen máseleler jámiyetimiz, xalqımız, mámleketimiz táģdiri jáne onıń dúnya kólemindegi siyasiy, ekonomikalıq, social potencialın qáliplestiriwde oģada úlken áhmiyetke iye ekenligine Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń 1998- jıl 26 martda qabıl etilgen " Social -ruwxıy ortalıqtı jáne de salamatlandırıw,diniy hár qıylı isenimlerge inanıwshı shaxslıqtıń aldın alıw ilajları tuwrısında" gi 130 -sanlı sheshimi mısal bóla aladı.
Sonday-aq, Ózbekstan Respublikasınıń " Tálim tuwrısında" ģi nızamınıń 30 -statyasında " jas óspirim adamlardıń ata-anaları yamasa nızamlı wákilleri shaxstıń nızamlı huqıqları hám máplerin qorģawlari shárt hám de olardıń tárbiyası, oqıw shólkemige shekem, ulıwma orta, orta arnawlı, kásip-óner tálimi alıwları ushın juwapkerdirlar", dep belgilep qoyılģan.
" Kadrlar tayarlaw milliy programması" dıń 3. 2 bandida bolsa tálim alıwshılardıń oqıwı, turmısı hám dem alıwı ushın shárt-shárayatlar jaratıw boyınsha wazıypalar hal etiliwinde jámiyetshilik basqarıwdı rawajlandırıwģa bólek itibar berilgen. Bul " Shańaraq, oqıw bilim jurtı, máhelle sherikligi" búgingi kúnniń ruwxıy, bilimlendiriw, ideologiyalıq, tárbiyalıq zárúrshiligi ekenligin ańlatadı. Jetkinshekti ruwxıy -etikalıq tárbiyalawda xalqımızdıń bay milliy, materiallıq, tariyxıy dástúrlerinege, úrp-ádetlerine hám de ulıwmadunyalıq qádiriyatlarģa tiykarlanģan nátiyjeli, zamanagóy pedagogikalıq texnologiyanıń islep shıģılıp, ámeliyatqa ámeldegi etiliwi, shaxstı tárbiyalaw jáne onı hár tárepleme kámal taptırıwdıń ústinligin támiyinlew; ulıwma hám de milliy pedagogikalıq mádeniyattı asırıw ; mámleketimiz puqaraları arasında milliy ideologiyalıq tárbiya jumısların jetilistiriw " Shańaraq, máhelle, oqıw bilim jurtı sherikligi" Kontseptsiyasınıń tiykarģı maqseti bolıp tabıladı.
Ózbekstanda júz berip atırģan ózgerisler " Shańaraq, máhelle, oqıw bilim jurtı sherikligi" baģdarındaģı shaxs tárbiyasında shańaraq, ata-ana, máhelle, oqıw bilim jurtınıń tiykarģı wazıypaların mazmunan jańalap turmısqa qollanıw etiwdi talap etedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
