Pedagogikainstituti

Men-Szi  (miloddan  avvalgi  372  (taxminan) — 289-yillar) 
«Men 
koinot  fuqarolaridanman»,  degan  ekan  Men-Szi.  U  Xitoyning  hozirgi 
Shandun  viloyati  hududida  joylashgan  Lu  xonligida  tug‘ilib  o ‘sdi. 
Men-Szi Konfutsiyning nevarasi Szi Si qo'lida tahsil olgan. Bu faylasuf 
mamlakatni muvafFaqiyatli idora etishning  12 qoidasini ishlab chiqqan.
0 ‘zining ana shu g‘oyalarini amalga tatbiq etish niyatida u hukumat 
tizimiga  ishga  kirish  uchun  Xitoyning  turli  xonliklarini  kezib,  qisqa 
muddat  Si  xonligida  maslahatchi  bo‘lib  ishlagan.  Insonparvarlikka

---

tayangan  holda  davlatni  boshqarish  g'oyalarini  hayotga  tatbiq  etish 
yoMidagi  behuda urinishlardan  so‘ng  Men-Szi  vatani  Luga  qaytadi  va 
g‘oyaviy  qarashlarini  o‘zi  tashkil  etgan  maktab,  shogirdlari,  kitoblari 
orqali targ‘ib va tashviq qiladi.
Men-Szining asosiy asari «Меп-Szi» deb ataladi. Lyudvig Feyerbax: 
«Men-Szi  Xitoyning  Konfutsiydan  keyingi  eng  buyuk  faylasufidir», -  
deb yozgandi.
Konfutsiy  kabi  u  ham  inson  tug‘ma  ravishda  yaxshi  bo‘ladi  va 
bunday  yaxshilik  tarbiya  yo‘li  bilan  rivojlantirilishi  mumkin,  deb 
hisoblagan.  U ham o‘z davridagi ko‘plab xitoylik faylasuflarga o‘xshab 
o‘z  umrini  turli  imperatorlik  saroylarida  o‘tkazgan  va  shahzodalarga 
saxovat,  insonparvarlik va adolatdan ta’lim  bergan. Lekin  Konfutsiyda 
yana bir oqim  Syun-Szi  asos solgan oqim paydo bo‘ldi.