Pedagogikada an’anaviylik va novatorlik masalalari. Reja: An`anaviy va noan`anaviy o`qitish modellari

---

Pedagogikada an’anaviylik va novatorlik masalalari. 
Reja: 
1.
 
An`anaviy va noan`anaviy o`qitish modellari. 
2.
 
An`anaviy dars o`tishning asosiy tarkibiy qismlari.
3.
 
An`anaviy darsning afzalliklari. 
4.
 
Noan`anaviy darsning tafsilotlari. 
5.
 
Ilg’or tajribalarni o’rganishda nimalarga e’tibor berish kerak? 
6.
Ilg’or pedagogok tajribalarni o’rganish va yoyishning tarkibiy qismi
. 
Tayanch so`z va atamalar
An`anaviy dars. An`anaviy dars rejasi. Noan`anaviy dars. 
Noan`anaviy dars o`tishning asosiy tarkibiy qismlari. 
An`anaviy va noan`anaviy darsning afzalliklari va 
kamchiliklari. “Ilg’or pedagog”, “Ijodkor pedagog”, 
“Novator pedagog”
An`anaviy dars
— muayyan muddatga mo`ljallangan, ta`lim jarayoni ko`proq 
o`qituvchi shaxsiga qaratilgan, mavzuga kirish, yoritish, mustahkamlash va 
yakunlash bosqichlaridan iborat ta`lim modelidir. O`quv materiali yangi va 
ancha murakkab bo`lganda, an`anaviy dars — ko`p hollarda ta`lim 
jarayonining birdan — bir metodi bo`lib qolmoqda.
Ma`lumki, an`anaviy darsda ta`lim jarayonining markazida o`qituvchi turadi. 
SHu bois, ba`zida an`anaviy darsni markazida o`qituvchi turgan o`qitish usuli 
deb ham atashadi.
An`anaviy dars o`tish modelida ko`proq ma`ruza, savol —javob, amaliy mashq 
kabi metodlardan foydalaniladi. SHu sabab, bu hollarda an`anaviy dars 
samaradorligi ancha past bo`lib, o`quvchilar ta`lim jarayonining passiv 
ishtirokchilariga aylanib qoladilar.
An`anaviy dars o`tishda mashg`ulotning bosqichlarini quyidagicha 
rejalashtirish mumkin.
1. 
Kirish.
O`tilgan materialni takrorlash; darsning maqsadini tushuntirish; 
yangi darsning mavzusi va mashg`ulot rejasi bilan tanishtirish.
2. 
YAngi mavzuni yoritish. 
YAngi mavzuni kichik — kichik bo`lakchalarga 
bo`lib berish; rang —barang misollarni imkoni boricha ko`rgazmali taqdim 
qilish; mavzudan chetlashmaslik; materialning murakkab tomonlarini qayta 

---

tushuntirish; o`quvchilarning tushunganlik darajasini tekshirib borish; teskari 
aloqani ta`minlash.
3. 
«Teta—poya» mashq. 
Biror misol (yoki masalani) o`quvchilar bilan 
qadamba — qadam hal qilish va tahlil qilish:
4. 
Yo`naltirib turiluvchi mashq. 
O`quvchilar mashq (yoki masalani) mustaqil 
bajarishadi, o`qituvchi esa ularni nazorat qilib, tuzatish kiritib boradi.
5. 
Mustaqil bajariladigan mashq. 
O`quvchilar mashqni mustaqil holda 
o`qituvchi yordamisiz bajarishadi.
6. 
O`quvchilarning tushunganlik darajasini tekshirish.
Nazorat savollari bilan 
murojaat etish va mavzuni o`zlashtirish darajasini aniqlash.
7. 
YAkunlash.
Dars mavzusining asosiy tushunchalarini va o`quv maqsadlarini 
jamlash. 
Ko`rinib turibdiki, an`anaviy dars mashg`ulotida barcha dars bosqichlari 
qadamba-qadam amalga oshiriladi va hech qanday g`ayrioddiylik mavjud 
emas. Bu o`quvchini darsga bo`lgan ishtiyoqining sustligini va dars o`tishdagi 
bir xillikni ta`minlaydi. SHunday bo`lsada, an`anaviy o`qitishda o`ziga xos 
ijobiy va salbiy xususiyatlar mavjuddir. Zero, a
n`anaviy ta`lim metodlari 
quyidagi