Pedagogika va psihologiyasi 4 gruh talabasi Muhamedova Azizaning tayyorlagan slaydi

Pedagogika va psihologiyasi 1.4 gruh talabasi Muhamedova Azizaning tayyorlagan slaydi

MAVZU: Bolalar psihologiyasining predmetini aniqlash
Bolaning uch yoshgacha o'sishida erillal yutuklari uning hulk-atvoriii, bilish jarayoniii sifat jihatidan ancha o'zgartirib yuboradi. Shunga qaramay bolaning o'sishiga kattalarning ta'siri, roli yetakchiligicha qolaveradi, lekin o'sib borishi mustaqilroq bo'lishini ta'minlaydi. Ammo makgabgacha yoshdagi mustaqillik ko'pincha bolaning amaiiy faoliyatida uncha kuchli bo'lmagan shaxsiy imkoniyati doirasida kattala-- yordamisiz harakat qilishida nisbatan oz bo'lsada tobelikdan qutulish tuyg'usida namoyon bo'ladi.

Bolalar psixologiyasi - psixologiya fanining alohida tarmog’i bo’lib, u turli yosh davrlarida bola psixik taraqqiyotining qonuniyatlarini, shuningdеk, bir yosh bosqichidan bosqasiga o’tish qonuniyatlarini o’rganadi. Bolalar psixologiyasi fanining asosiy e'tibori tug’ilgandan yyеtuklik davrigacha inson psixikasi va ongining qanday rivojlanishiga qaratilgan.

D.B.Elkonin yozganidеk, bola ja­miyat a'zosi va shaxs sifatida shakllanib borar ekan, uning psixikasi rivojlanib, olamni aks ettirish qobiliyati go’daklikdan yеtuklik dav­rigacha murakkablashib va takomillashib boradi. Ushbu jarayonning o’ziga xos xususiyatlari, uning qonuniyatlarini bolalar psixologiyasi tadqiq etadi.

Bolaning psixikasida
vujudga keladigan
inqirozniig sabablari:
1) kattalar bolaning jismoniy va aqliy inikoniyatlar
2) xohish va istagli mustakil holda turmushda qaror toptirishga intilishini.
3) ayrim ko'zga tashlangan qiyinchiliklarni bartaraf qilishga urinishi.
4) o'z holicha ish tutish cheklashlaridir.

Yosh davridagi bolalardan farqi ularda nisbatan hotirjam. barqarorok eis g-tuyg'ular mayjudligi, ularning affuktiv soiatiardan uyukroklik nizolarga kam berilishidk, Sunday bolalarga affektiv holat yuz berishi mumkin. lekin u vaqtinchalik bulib, yaqqoi harakat bilan emas, balki tasawur obrazlari dinamikasi bilan boglik holda sodir bo'ladi.

• Yosh davridagi bolalardan farqi ularda nisbatan hotirjam. barqarorok eis g-tuyg'ular mayjudligi, ularning affuktiv soiatiardan uyukroklik nizolarga kam berilishidk, Sunday bolalarga affektiv holat yuz berishi mumkin. lekin u vaqtinchalik bulib, yaqqoi harakat bilan emas, balki tasawur obrazlari dinamikasi bilan boglik holda sodir bo'ladi.

Kattalarning bolaning ra'yiga, mustaqilligiga qarshi turmasdan mumkin qadar istagiga, intilishiga yordam bersalar, uning shaxsini shakllantirish jarayonidagi qiyinchilik uz-o'zidan barham topadi, nizo yoki ihtilofning oldi olinadi. O'jarlik, qaysarlik kattalarga itoatsizlikning vujudga kelishi bolaning kattalarga karamlilikdan qutulishga urinish va kichik maktabgacha Yosh davridan katta maktabgacha darvga o'tishning tashki ifodasidir.

• Kattalarning bolaning ra'yiga, mustaqilligiga qarshi turmasdan mumkin qadar istagiga, intilishiga yordam bersalar, uning shaxsini shakllantirish jarayonidagi qiyinchilik uz-o'zidan barham topadi, nizo yoki ihtilofning oldi olinadi. O'jarlik, qaysarlik kattalarga itoatsizlikning vujudga kelishi bolaning kattalarga karamlilikdan qutulishga urinish va kichik maktabgacha Yosh davridan katta maktabgacha darvga o'tishning tashki ifodasidir.

maktabgacha yoshdagi bolalarga to'g'ri tarbiya berish, ta'sir o'tkazish, ularning harakatini maqsadga muvofiq yo'naltirish orqali ularda mustaqil holda ovqatlanish, kiyinish yuvinish, o'z o'rnini yig'ishtirish ko'nikmalarini tarkib toptirishga, ayrim topshiriq va vazifalarni puxta bajarish malakasini shakllantirishga erishishimiz lozim.

maktabgacha yoshdagi bolalarga to'g'ri tarbiya berish, ta'sir o'tkazish, ularning harakatini maqsadga muvofiq yo'naltirish orqali ularda mustaqil holda ovqatlanish, kiyinish yuvinish, o'z o'rnini yig'ishtirish ko'nikmalarini tarkib toptirishga, ayrim topshiriq va vazifalarni puxta bajarish malakasini shakllantirishga erishishimiz lozim.

Maktabgacha Yoshga kadar bolalarning psixologik hususiyatlari yuzasidan mulohaza yuritishda kimning ilmiy tadqiqoti va asari bo'lishidan kat'iy nazar unda vujudga keladigan xohish, istak hamda niyatning kondirilishi iidividni parvarishlashga tarbiyalashga qaror kiigan kattalar tomonidan amalga oshiriladi va boshqariladi.
maktab yoshidagi psixologik hususiyatlarini urgangan A. N. Golubevaning ftkricha noqulay sharoitda bolaga tarbiyaviy ta'sir ko'rsatish unda o'jarlikni paydo qiladi. SHuningdek bu Yoshdagi bolalarning ujarligi doimiy bo'lmaydi, masalan o'z tengdoshlariga nisbatan o'jarlik qilish ahyon-ahyondagina ruy beradi, ular asosan katta Yoshdagi odamlarga hususan muayyan tarbiyachiga yoki oila a'zolarining birortastga o'jarlik qiladilar.