Termin
|
O’zbek tilidagi sharhi
|
Xorij tilidagi sharhi
|
Yosh davrlari psixologiyasi
|
-Ontogenezdagi turli yosh davrlari psixik taraqqiyotining umumiy qonuniyatlarini, psixik rivojlanishini hamda psixologik xususiyatlarini o’rganadigan fan
|
Shaxsning yosh davrlarini o’rganuvchi fan
|
Ontogenez
|
-individning paydo bo’lishidan umrining oxirigacha psixik rivojlanish jarayoni.
|
(yunoncha,. ontos-mavjud, jon, zot; genezis-kelib chiqish, paydo bo’lish)
|
Filogenez
|
-muayyan tirik mavjudot turining yerda hayot boshlanganidan keyingi evolyusion taraqqiyot jarayoni.
|
yunoncha, phyle - qabila, generis - kelib chiqish, paydo bo’lish
|
Yosh davrlari inqirozi
|
-har bir yoshning o’ziga xos qiyinchilik bilan o’tiladigan davr
|
Shaxs o’zini og’ir sezishi
|
Yosh davrlarni tabaqalashtirish
|
-shaxsning har bir yosh davrlarini klassifikasiyalash
|
Davrlarga ajratish
|
Senzitiv yosh
|
-Psixik jarayon, xususiyatlarning optimal ravishda ichki va tashqi sharoitlarga bog’liq rivojlanishi
|
|
Attraksiya
|
- bir kishini boshqa kishi ko’rib qolganda, idrok etganda yuz beradigan tafakkur turi. «Nima qilmoq kerak», «Bu holatni qanday qilib o’zgartirmoq kerak» degan savollarga javob topadi.
|
fr. attraktion - qiziqib intilmoq, talpinmoq
|
Akmeologiya
|
– akmeologiya" yo’nalishida inson yosh davrlarini tahlil qiladigan, ishlanmalar sxemasini keng ma’noda tushuntirib berishga qaratilganligini
|
akmeologiya grek so’zi «akme-chuqqi, gullash» degan
|
Yetuklik
|
-Ontogenez bosqich, jismoniy va intellektual rivojlanishining o’ziga xos xususiyatlarining xarakter tasnifi
|
O’rta yosh davrlari (31-55 yosh)
|
Motiv
|
- ma’lum ehtiyojlarni qondirish bilan bog’liq faoliyatga undovchi sabab.
|
lot. movere - harakatga keltirmoq
|
Gerontologiya
|
– psixologiyaning bir yo’nalishi bo’lib, yoshi katta, qarish davrlarining o’ziga xos xususiyatlarini o’rganish
|
(grech geron – qari odam va logos - slovo, ta’lim) – qari odamlarni o’rganuvchi fan.
|
Egosentrizm
|
- o’zini o’zining markazida ko’rishi, borlig’ini ustun qo’yishi
|
(lat ego - ya i centrum - markaz)
|
Egosentrik empatiya
|
Qarishdan xavotirga tushushi, boshlarning quvonchiga xafogarchilik bilan javob berishi.
|
|
Androgogika
|
odamga kirish yoki yoshi kattalar haqida ta’lim, yoshi kattalarga yordam berish, ularning psixologik xususiyatlarini o’rganuvchi ta’lim
|
grekcha so’z «andros- odam» «gogos-olib yuruvchi» ma’noni bildiradi
|
Xarakter
|
- kishidagi barqaror psixik xususiyatlarning indivndual birligi. U shaxsning mehnatga, atrofdagi narsa va hodisalarga, boshqa kishilarga va o’z -o’ziga bo’lgan munosabatlarida ifodalanadi. X. muayyan sharoit hatti - harakatlarni belgilab beradigan individual psixologik xususiyatlar yig’indisidir.
|
yunon. charakter - xususiyat, belgi
|
Pedagogika fani
|
- maxsus institutlarda (oila, ta’lim va tarbiya, madaniyat muassasalari) maqsadga muvofiq tashkil etiladigan real, yaxlit pedagogik jarayon.
|
Pedogus -Yunoncha- bola yetaklovchi
|
Pedagogik muloqot
|
- ta’lim oluvchilarning maqsadlari xamda ularning birgalikdagi faoliyatlari mazmunidan kelib chiqadigan o’zaro aloqalarni o’rnatish va rivojlantirishni, bir-birini anglash va qo’llab-quvvatlashni tashkil etishning ko’p qirrali jarayoni.
|
Ta’lim beruvchining to’g’ri munosabatini belgilab beradi.
|
Prognoz
|
- kutilayotgan voqyea yoki hodisalarning qanday kechishi, rivojlanishi va oqibatlarini mavjud dalillar, ma’lumotlarga asoslanib, oldindan aytib berish ma’nosini anglatadi
|
«Prognoz» grekcha so’z bo’lib, kutilayotgan voqyea yoki hodisalarning qanday kechishi
|
Ruhiy psixologik tayyorgarlik -
|
-psixologiyaning metodologik acoclari va kategoriyalarini, shaxsniig ijtimoiylashuvi va taraqqiyoti qonuniyatlari, ta’lim va tarbiyaning mohiyati, maqsadi va texnologik g’oyalarini bilish.
|
O’z-o’zini ruhiy tarbiyalash, o’z-o’zini ruhiy boshqarish
|
Fasilitator
|
– darsda ko’makchi, yo’naltiruvchi, jarayonga javob bermaydi, xulosa chiqarmaydi
|
Fasilotor – (ing, tili) yo’naltishir ma’nosini beradi.
|
O’z-o’zini tarbiyalash
|
I) shaxsga xos bo’lgan madaniyatning shakllanishi va rivojlanishiga qaratilgan izchil va ongli faoliyati;
2) shaxsning o’z jismoniy, ruhiy va axloqiy sifatlarini tinmay amalga oshirish.
|
Inson o’ziga bo’lgan munosabati
|
