|
7 – sinf
Nazariy fundamental bilimlar: atom-molekulyar ta‟limotning asosiy
qoidalari va bu qoidalarning shakllanish tarixi, kimyoviy element, kimyoviy belgi,
gazlarning nisbiy zichligi, kimyoviy formula, nisbiy molekulyar massa, sof modda,
modda miqdori, massa ulushi, kimyoviy reaksiya turlari, oksidlar, asoslar,
kislotalar, tuzlarning xossalari, kislorod, vodorod, suvning tarkibi, tabiatda
tarqalishi, xossalari.
2. Kimyoviy tilni o„zlashtirish: elementning kimyoviy belgisini to„g„ri yozish
va o„qish, moddalarni formulasi, valentligi, kislota, ishqor, oksid va tuzlarni
nomini to„g„ri atash.
3. Kimyoviy tajribalar bajarish: kimyoviy jihozlar bilan tanishish, probirka,
shisha idishlar, kolba, shtativ, silindrlar, tarozi, gaz o„tkazuvchi nay, kislota va
ishqor eritmalariga indikator ta‟siri.
4. Hisoblashga doir masalalarning yechish: moddalarning nisbiy, molekulyar
massasini, reaksiya tenglamasi, valentlik, formula bo„yicha.
Masala, mashq va testlar yechish.
7 – sinf o„quvchilar bilish vositalariga doir quyidagi bilimlarga ega bo„lishlari
kerak:
- kimyo fanining mohiyati, tarixi, hozirgi kundagi vazifalarini bilish;
- qadimgi o„zbek mutafakkir olimlari, hozirda ijod qilayotgan kimyogar
olimlarning kimyo fani taraqqiyotiga qo„shayotgan hissalarini bilish;
- modda, uning tarkibi va tuzilishi, xossalari, sifat va miqdor tarkibini anglash
va bilish;
- kimyoviy til, kimyoviy elementlar atamasi, valentlikni anglash va bilish;
-
kimyoviy formulalarni tuzish va formulaga binoan modda tarkibini ifodalay
olish;
-
modda formulasiga binoan ddiy va murakkab moddalarni bir-biridan farqlay
olish;
- toza va aralash moddalarning farqini bilish;
-
kimyoviy reaksiyaning turlari (birikish, ajratish, o„rin olish, almashinish) va
ularning hususiyatlarini idrok eta bilish; kimyoviy riaksialarni borishiga tashqi
omillarning ta‟siri (harakat, bosm, konsentratsiya, katalizator va boshqalar)ni idrok
etish va bilish;
- tarkibning doimiylik qonuni, massaning saqlanish qonuni, ekvivalentlar
qonuni haqida tushunchalarga ega bo„lish;
-
kimyoviy formulalar, ularni tuzish va to„g„ri yozish. Formula bo„yicha
hisoblash. Nisbiy molekulyar massani bilish
;
- kimyoviy reaksiya tenglamalarini yozish va tenglama asosida hisoblay olish;
- kislorod, uning fizik-kimyoviy xossalari, olinishi, ishlatilishi, tabiatda
aylanishini bilish;
- moddalarning yonishi, yonish bilan bog„liq bo„lgan hodisalarni idrok qilish;
- gaz moddalar, molyar hajm. Avogadro qonuni. Gazlarning nisbiy zichligini
bilish;
-
vodorod va uning massasi, fizik va kimyoviy xossalari ishlatilish hossalarini
bilish;
- oksidlar, ularning tarkibi, xossalari, nomlanishini bilish;
- asoslar va ularning tarkibini idrok qilish. Asoslarning nomlanishi, kimyoviy
hossalarni bilish;
- kislotalar va ularning tarkibini idrok qilish. Ularni nomlanishini, kimyoviy
hosalarini bilish;
- tuzlar va ularning tarkibi, nomlanishi, formulani tuza olish, kimyoviy
hossalarni bilish;
- anorganik moddalar orasidagi genetik bog„lanish borligini anglash.
-sinf o„quvchilari quyidagi ko„nikmalarni egallashlari zarur:
- kimyo xonasida ishlash qoidasi va kimyoviy jarayonlarda foydalanish;
- f
ormula va kimyoviy reaksiya tenglamalarini idrok eta olish;
- p
archalanish, birikish, o„rin olish, almashinish reaksialarini amalda bajara
olish va reaksia tenglamalarini yozish;
- ekvivalentlarga mansub bo„lgan hisoblashlarni bajarish;
- gaz moddalar hajmining hisoblashga oid nazariy va eksperimental
masalalarni yechish;
- ekologik muhitning buzilish sabablarini va uning oqibatini anglash;
-sinf o„quvchilari quyidagi malakalarga ega bo„lishlari lozim:
- modda miqdori va massasini hisoblashga oid masalalarni amalda yecha
olish;
- formula va kimyoviy reaksiya tenglamalarini amalda yoza olish;
- ma‟lum kontsentratsiyadagi eritmalarni amalda tayyorlay olish;
- eritmalarga oid tajribaviy masalalarni amalda yecha olish;
- o
ksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlarning kimyoviy hossalariga tegishli
bo„lgan amaliy ishlarni bajara olishlari va reaksiya tenglamalarini yoza olish;
- uy-ro„zg„orda foydalaniladigon sham, osh tuzi, qog„ozga tegishli kimyoviy
va fizik hodisalarni ajrata olish;
- labaratoryada foydalanish uchun yurli jihozlar tayyorlash malakasiga ega
bo„lishlari hamda bajara olishlari kerak.
Dasturda har bir bo„limga ajratilgan dars soatlari taxminiy bo„lib, ular shu
bo„limga oid mavzularni o„rganishga, unga oid ko„rgazma va tajribalarni namoyish
etishga, laboratoriya ishlarini bajarishga, masalalarni yechishga hamda o„quvchilar
bilimini baholashga mo„ljallangan. Har bir bo„lim oxirida keltirilgan laboratoriya
ishlaridan ayrimlarini bajarish uchun asboblar yetarli bo„lmagan taqdirda teng
kuchli boshqa laboratoriya ishi bilan almashtirilishi mumkin. Ko„rgazma va
tajribalarni namoyish etish hamda laboratoriya ishlarini bajarishda xavfsizlik
texnikasi qoidalariga rioya qilinishi zarur. O„quvchilar kimyo darslarida olgan
bilimlarini amaliy jihatdan ekskursiyada yanada mustahkamlashlari mumkin.
Ekskursiya mavzusi va obyekti o„qituvchi tomonidan belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
