Pedagogika 017, 3-son Bosh muharrir

Atadjanova Shahnoz Abbasovna, 
Nizomiy nomidagi TDPU ingliz tili nazariyasi va o‘qitish 
metodikasi kafedrasi dotsenti. E-mail: 
[e-mail]
 
1
Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президентининг 2012 йил 12 декабрдаги «Чет 
тилларни ўрганиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 
Қарори // Маърифат, 2012 йил, 12 декабрь.
Sh. Atadjanova
*

---

PEDAGOGIKA 
2017, 3-son
 
 
99 
Bо‘lajak mutaxassislarning kasbiy malakalarini shakllantirishda chet 
tilning о‘ziga xos xususiyatlari va roli yetarlicha ochib berilmaganligi hamda 
zamon taraqqiyoti lingvodidaktikada yangi tarmoqning paydo bо‘lishiga olib 
kelmoqdaki, u ham bо‘lsa, turli soha bo‘yicha chet til о‘qitish jarayonida kasbga 
yо‘naltirilgan professional kommunikativ kompetensiyani shakllantirish muhim 
masala bо‘lmoqda. Professionalizatsiya oliy ta’limda alohida ahamiyat kasb 
etadi, fanlarni о‘qitishda mazkur masalaga, alohida, e’tibor qaratiladi. Shu 
jumladan, chet til о‘qitish jarayonida talabalarning kasbiy malakalarini 
shakllantirish texnologiyasini yaratishda zamon talabidan kelib chiqib, “Chet til” 
umumta’lim о‘quv predmetining kasbiy lingvodidaktik maqomiga kо‘ra 
о‘qitiladigan chet til kursi boshqa о‘quv fanlaridan о‘zining mohiyati va о‘qitilish 
xususiyati bilan tubdan farq qiladi.
Chet til о‘rganish ushbu tilda gapirish, tinglab tushunish, о‘qish, yozuv 
kо‘nikma va malakalarini egallashni ifodalaydi. Tabiat va jamiyatdagi har qanday 
obyekt (narsa va hodisa) о‘zining ibtidosi va intihosiga ega bо‘lganidek, nutq 
faoliyatining tо‘rt turi ham chegaralangan me’yorda, ya’ni dastur mavzulari 
doirasida va maxsus tanlangan til materiali hajmida о‘rganib boriladi”
1
.
 
Turli oliy о‘quv yurtlarida chet til о‘rganish-о‘rgatish о‘ziga xos 
xususiyatlarga ega bо‘lib, maxsus о‘quv dasturi va о‘qitish metodikasi 
qо‘llanilishini taqozo etadi. Nofilologik oliy о‘quv yurtlarida talabalarga chet til 
о‘rgatishning asosiy maqsadi о‘qish va о‘zining sohasi bо‘yicha ma’lumot olish, 
ya’ni tanlangan sohadagi matnlarni о‘qish (informatsiya olish) va dastur 
doirasidagi og‘zaki nutq mavzulari yuzasidan chet tilda fikr almashishga 
о‘rgatishdir. 
Chet til о‘rgatish obyekti nutq faoliyatidir. Ma’lumki, chet tilda nutqiy 
kо‘nikma va malakalar shakllantiriladi. Ushbu о‘quv predmetini о‘rganish shu til 
yordamida foydali axborot olish va boshqalarga yetkazish maqsadida amalga 
oshiriladi. О‘zlashtirilgan axborot talabalarning bilim saviyasini oshirish bilan 
birga ularning kasbiy malakalarini shakllantirishga ham xizmat qiladi. 
Chet til о‘qitish jarayonida talabalarning kasbiy malakalarini shakllantirish 
kо‘p bosqichli jarayondir. U til ta’limining barcha davrlari va bosqichlarida 
amalga oshirib boriladi. Shuni alohida ta’kidlash joizki, talabalar kasbiy 
malakalarini shakllantirishning mohiyati shaxsning kasbiy xislatlarini tarkib 
toptirishdan iborat. 
Yurtimizdagi mavjud barcha oliy maktablarda chet tilning о‘qitilishi 
yetakchi о‘rin egallagan. An’anaviy darajada tilni bilish dolzarb bо‘lmay qoldi, 
xususan, yangi kadrlardan о‘zlarining kasbiy faoliyatlarida chet ellik hamkorlari 
1
Jalolov J. J.
Chet til oqitish metodikasi. – Toshkent: O‘qituvchi, 2012. – B. 432.

---