EKSKURSIYALAR
PEDAGOGIKA
2017, 3-son
40
Oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-pedagogik faoliyatga
tayyorlash jarayonlari samaradorligini oshirish tizimi. Bunda ma’lum bir jarayon
mazmunan ikkinchi, uchinchi va boshqa barcha jarayonlarga ham ta’minlovchi,
ham tо‘ldiruvchi, ham mustahkamlovchi jarayon sifatida xizmat qilishi zarurati
belgilangan. Talabalarga о‘zini о‘zi kasbiy rivojlantirishi uchun zaruriy shart-
sharoitlar yaratishga xizmat qiluvchi ushbu tizim komponentlarini turli
darajalarga ajratib bо‘lmaydi, ya’ni mustaqil ta’lim va о‘zini о‘zi tarbiyalash
jarayonlari sifatida xizmat qiluvchi mazkur jarayonlarning birortasini ham
birinchi yoki ikkinchi darajali toifaga ajratish mumkin emas.
Demak, oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-pedagogik faoliyatga
tayyorlash jarayonlari samaradorligini oshirish tizimi nafaqat bо‘lajak
о‘qituvchilarning pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish
yо‘nalishidagi kasbiy tayyorgarligini rivojlantirish, balki ularning о‘zini о‘zi
rivojlantirish va professional kompetentlilik yо‘nalishidagi ehtiyojlarini
qondirishga yо‘naltirilgan uzluksiz jarayon, ya’ni oliy ta’lim tizimida talabalarning
kasbiy ahamiyat kasb etuvchi shaxsiy sifatlarini rivojlantirishga xizmat qiluvchi
о‘zaro ta’sir jarayonlari tizimi sifatida qaralishi zarur.
Bunday yondashuvda talabalarning kelgusida pedagogik faoliyati
jarayonlarida amalga oshirishi zarur bо‘lgan funksional vazifalarning mazmun-
mohiyati va ahamiyatini mustaqil anglash, о‘z faoliyatini о‘zi tahlil qilish va
baholash,
shuningdek,
о‘zini
о‘zi
shaxsiy
rivojlantirish
ehtiyojlarini
faollashtirishga yо‘naltirilishi zarur. Shundagina mazkur tizimda bо‘lajak
kompetentli о‘qituvchi shaxsining ma’naviy boyishi hamda ijodiy salohiyatining
rivojlanishi uchun keng imkoniyatlar vujudga keladi.
Tajribalarga asoslanib, bu tizimning eng asosiy maqsadi о‘qituvchilar
shaxsi va kasbiy faoliyatiga qо‘yilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy talablar bilan ta’limni
modernizatsiya qilish, yangilash hamda ta’lim muassasasini rivojlantirish bilan
bog‘liq bо‘lgan ijtimoiy talablar va muammolar о‘rtasidagi muvofiqlikni
ta’minlashdan iborat bо‘lishi zarurligi aniqlandi.
Bizning fikrimizcha, oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-
pedagogik faoliyatga tayyorlash jarayonlari samaradorligini ta’minlashga
qaratilgan tizim tadqiqiy va tahliliy yо‘nalishda bо‘lishi, bо‘lajak о‘qituvchilar
uchun zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanishga
imkoniyatlar yaratishi, ijodiy hamkorlikni ta’minlashga qaratilishi, shaxsiy
imkoniyatlarni takomillashtirish uchun zaruriy psixologik muhit sifatida xizmat
qilishi zarur. Shuning uchun oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-
Do'stlaringiz bilan baham: |