Pedagogika 017, 3-son Bosh muharrir

PEDAGOGIKA 
2017, 3-son
 
 
33 
aytish joizki, ma’lumotlarni aralash tipda tahlil qilishning bir necha afzalliklari 
mavjud. Masalan, chap yarimsharli yondashuv detal va matnlardagi aniqlikda 
aks etadigan bо‘lsa, о‘ng yarimsharli yondashuv ijtimoiy munosabatlarda muhim 
rol о‘ynaydi
1
.
Shu bilan birga, insonda har ikkala yarimsharning faol ishlashiga harakat 
qilish kerakligini ta’kidlash joiz, deb hisoblaymiz. Aks holda ishga kam jalb 
etiladigan yarimshar dangasa bо‘lib, oqibatda yaxshi rivojlanmay qoladi. 
О‘quvchi-yoshlarda yarimsharlar rivojlantirilmasa, ular kelajakda tarbiyasi qiyin 
yoki xavf guruhiga kirishiga moyil bo‘lib voyaga yetishlari va buning oqibatida 
jamiyat uchun zararli bо‘lgan turli salbiy muammolarni yuzaga keltirib 
chiqarishlari mumkin. 
Inson ba’zi hollarda о‘zi bilmagan tarzda kasbiy yutuqqa erishishiga 
tо‘sqinlik qilayotgan ayrim xislatlarini yengib о‘tishga yoki ularning о‘rnini 
boshqa xislatlar hisobiga tо‘ldirishga harakat qiladi, biroq kasbiy faoliyatning 
insonning psixofiziologik xususiyatlariga tо‘g‘ri kelmasligi uning psixosomatik 
salomatligiga putur yetkazadi. Masalan, kamgap odam muloqotchanlikni yoki 
kamharakat odam tezkorlikni talab qiladigan kasbiy faoliyat bilan shug‘ullanishi 
asabiy zо‘riqishga olib kelishi, natijada, ishchanlik qobiliyati pasayib, doimiy 
emotsional zо‘riqish sababli asab xastaliklari kelib chiqishi mumkin.
Demak, о‘quvchilarni kasb-hunarga yо‘naltirishda bosh miya yarimsharlari 
funksional assimetriyasini hisobga olish muhim ahamiyatga ega. О‘quvchi-
yoshlar tomonidan kasb-hunarning noto‘g‘ri tanlanishi ularning psixosomatik 
sog‘lig‘iga zarar yetishi hamda ijtimoiy muhit bilan integratsiyasining 
qiyinlashishiga olib keladi. Shu sababli о‘quvchilarni kasb-hunarga yо‘naltirishda 
ularning psixikasi har tomonlama chuqur o‘rganilishi hamda individual 
xususiyatlari va neyrologik imkoniyatlari hisobga olinishi zarur.