Педагогик технологиялар ва интерфаол методлар жамланмаси

«Зигзаг» стратегияси методи
Синф ўқувчилари 7 та гуруҳга бўлинадилар ва гуруҳ номланади. Гуруҳларда янги мавзу моҳиятини ёритувчи матн қисмларга ажратилади ва ажратилган қисмлар мазмуни билан танишиб чиқиш вазифаси гуруҳларга топширилади. Ўқувчилар матнларни диққат билан ўрганадилар ва гапириб берадилар. Вақтни тежаш мақсадида гуруҳ аъзолари орасидан лидерлар белгиланади ва қайд этилган вазифа улар томонидан бажарилади. Лидерларнинг фикрлари гуруҳ аъзолари томонидан тўлдирилиши мумкин. Барча гуруҳларнинг ўқувчилари ўзларига топширилган матн мазмуни хусусида сўзлаб берганларидан сўнг, матнлар гуруҳлараро алмаштирилиб, аввалги фаолият такрорланади. Гуруҳларга бир неча матнлар тақдим этилади. Шу тарзда барча матнлар мазмуни гуруҳлар томонидан ўрганиб чиқилгач ўқувчилар ўтилган мавзу бўйича асосий тушунчаларни ажратадилар, уларнинг ўзаро мантиқий боғлиқлигини аниқлайдилар, юзага келган ғоялар асосида мавзуга оид схема ишлаб чиқилади. Сўнгра ўзлаштирилган билимлар асосида ўқувчиларнинг ўзларига шундай схемаларни ишлаб чиқиш вазифаси топширилади.
12	«Инсерт» стратегияси методи	Синф ўқувчилари гуруҳларга бўлинадилар, гуруҳлар номланади. Ўқитувчи ҳар бир гуруҳ ўқувчиларидан мавзуга оид иккитадан фикр билдиришларини сўрайди. Гуруҳлар навбати билан (ушбу жараёнда гуруҳнинг барча аъзолари фаол иштирок этишларини таъминлаш мақсадга мувофиқ) фикр билдирадилар. Баён этилган фикрлар ёзув тахтасига ёзиб борилади. Фаолият якунлангач, ўқитувчи мавзулар мазмунини ёритишга хизмат қилувчи матнни ўқувчиларга тарқатади. Сўнгра шундай топшириқ берилади: а) матн билан танишиб чиқинг; б) матннинг ҳар бир қаторига қуйидаги белгиларни қўйиб чи4қинг: Z-матнда гуруҳда томонидан билдирилган фикр ўз аксини топган бўлса; S-матнда гурухлар томонидан билдирилмаган фикр юритилган бўлса; D-матнда бир бирига зид фикрлар мавжуд бўлса; ?-матн билан танишиш жараёнида тушунмовчиликлар юзага келса. Сўнгра гуруҳ аъзолари шахсий қарашларини ўзаро ўртоқлашадилар, гуруҳ бўйича белгилар сони умумлаштирилади. Лидерлар воситасида ҳар бир белгининг миқдори баён этилади ва изоҳланади. Ўқитувчи гуруҳлар томонидан қайд этилган сонларни уларнинг номлари ёзилган устунга ёзиб боради. Ўқитувчи ҳар бир гуруҳ лидери фикрини тугатгач, юзага келган қарама қаршилик ва тушунмовчиликларни ўқувчилар тўғри хал этишларига ва тушуниб олишларига ёрдам беради. Шундан сўнг гуруҳлар дарсликда берилган матн билан танишиб чиқиб, асосий тушунчаларни ажратидалар улар ўртасидаги мантиқий муносабатларни очиб беришга ҳаракат қиладилар (моделлаштирадилар). Гуруҳлар томонидан илгари сурилган фикрлар умумлаштирилиб, лидерлар томонидан синф жамоасида етказилади.
13