Pedagogik psixologiya

9. Diqqatni taqsimlay olish qobiliyati - bu qobiliyat bir vaqtning o’zida diqqatni bir qancha faoliyatga qarata olishda namoyon bo’lib, o’qituvchi ishida g`oyat-muhim ahamiyatga egadir.

Qobiliyatli, tajribali o’qituvchi o’zining diqqat-e'tiborini o’quv materialini qanday bayon etilishiga, uning mazmuniga, o’z fikrlarini atroflicha qilib qanday ochib berishga yoki o’quvchi fikriga baralla qaratadi va shu bilan birga bir vaqtning o’zida barcha o’quvchilarni kuzatib, ularni Toliqqan-toliqmaganligiga, e'tiborli yoki e'tiborsizligiga darsni tushunish-tushunmasligiga ahamiyat berib, o’quvchilarning intizomini kuzatadi hamda oqibat natijada o’zining shaxsiy xulq-atvoriga (yurish-turishiga, o’zini tutishiga, mimika va pontamimikasiga) e'tibor beradi. Tajribasiz o’qituvchi, ko’pincha o’quv materialini bayon etishga berilib kyetib, o’quvchilarning nima qilayotganliklarini syezmay qoladi va nazoratdan chiqarib qo’yadi, agar bordiyu, o’quvchilarni diqqat- e'tibor bilan kuzatishga Harakat qilsa, bunday hollarda o’z bayonotinnng izchilligini yuqotib quyadi.

Yuqorida ko’rsatab o’tilgan qobiliyatlardan tashqari, o’qituvchi inson shaxsining maqsad sari intlishi, uddaburonlik, mehnatsyevarlik, kamtarlik kabi qator ijobiy xislatlariga ega bo’lishi lozim.

U o’quvchilarni tarbiyalar ekan, o’zining xulq-atvori, yurish-turishi, xullas, butun o’qituvchilik shaxsi bilan o’quvchilarga urnak bo’lishi kerak.

O’qituvchining o’zini qo’lga ola bilishi muhim ahamiyatga egadir.

Xulosa qilib, shuni aytish joyizki, uqituvining barcha ijobiy, umuminsoniy axloq mye'yorlariga mos keluvchi xislatlari katta ahamiyatga ega. Agar biz quyidagi xislatlarini olib qaraydigan bo’lsak, bularning barchasi Ham o’ta muhim omillardir. Jumladan, o’qituvchining tashqi qiyofasi uning obrusi shaqllanishiga ta'sir etadi. O’qituvchining ozodaligi, ixchamligi, uning pokizaligi, sarishta-saramjonligi, sipogarchiligi, uning qiliqlari, o’zining chiroylik tutishi, qaddi-qomati va yurish-turishlari o’quvchilarda juda yaxshi taassurot qoldiradi.

Jumladan, o’quvchilarning Farida opani nyechuk yaxshi kurmaysan, ular Har doim shu qadar xushchaqchaq, ozoda, sarishta-saranjomlar-ku!?» yoki Noila opa maktabda emas, balki tyeatrda ishlab, tomosha ko’rsatishi kerak - chunki ularning turqi qiyofasi, yurish-turishi yasama, soxta» degan fikrlarni olishimiz mumkin.