“pedagogik mahorat” ilmiy-nazariy va metodik jurnal 021, Maxsus son issn 2181-6883

2-jadval. 19-21 yoshli voleybolchilarda oʻng va chap oyoq portlovchi kuchi va sakrash 
chidamkorligini ifodalovchi koʻrsatkichlar (n=16) 
Test mashqlari 
min – max 
͞χ±ϭ 
Oʻng oyoqda maksimal tezlikda va maksimal marta oʻtirib-turish (marta) 
3 – 16 
6,5±2,4 
Chap oyoqda masimal tezlikda va maksimal marta oʻtirib-turish (marta) 
5 – 15 
8,8±2,9 
Yuqoriga koʻtarilgan qoʻldan 25 sm balandda osilgan toʻpga maksimal 
marta sakrab qoʻl tekizish (marta) 
4 – 11 
6,7±1,04 
Xulosa.
1. Turli yosh va tayyorgarlikka mansub voleybolchilar mashg’ulotlarini vizual usulda tahlil 
qilish natijisida shu narsa aniqlandiki, bugungi voleybolda ustivor ahamiyatga loyiq sakrovchanlik va sakrash 
chidamkorligini rivojlantirishda sakrash texnikasi, koordinatsiyasi va sakrash balandligini ta’minlovchi qator 
muvofiqlashgan holda ijro etilishiga jiddiy e’tibor qaratilmas ekan. 

---

“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son
 
96 
2. 2020-yilda sakrovchanlik va sakrash chidamkorligining rivojlanish dinamikasini oʻrganish boʻyicha 
oʻtkazilgan tadqiqotlar shundan darak beradi. Ushbu sifatlarni ifodalovchi koʻrsatkichlarning oʻsish 
dinamikasi 19-21 yoshli voleybolchilarda oʻta sust oʻsganligi bilan farqlangan boʻlib, (sakrovchanlik 2sm ga, 
sakrash chidamkorligi 3,32 martaga), dastur boʻyicha belgilangan me’yoriy talablar darajasiga yetmaganligi 
aniqlandi.
3. Sakrovchanlik va sakrash chidamkorligini ta’minlovchi, shu bilan bir qatorda, sakrab ijro etiladigan 
oʻyin usuliga mos sakrash texnikasining tarkibini belgilovchi asosiy kinematik elementlari birligi hamda uning 
integratsion funksiyasiga rioya qilinmasligini isbotlab berdi. Aynan ana shu holat sakrovchanlik va sakrash 
chidamkorligini voleybochilar imkoniyatidan past darajada ijro etishga olib keladi – deb xulosa qilishga imkon 
beradi. 
4. Voleybolchilarda sakrovchanlik va sakrash chidamkorligini maqsadli hamda samarali rivojlantirishi 
uchun birinchi navbatda sakrab ijro etiladigan oʻyin usuliga mos sakrash texnikasiga oʻrgatish, uni lokal va 
integrallashtiruvchi maxsus mashqlar yordamida takomillashtirish darkor. Mazkur jarayonni maqsadga 
muvofiq tashkil qilishda biz shu bobda keltirilgan 1, 2 va 3 blok-andozalardan foydalanishni taklif qilamiz. 
Bundan tashqari voleybolga oʻrgatish, sakrovchanlik va sakrash chidamkorligini rivojlantirish jarayoniga 
“sakrash texnikasi va taktikasini”, “sakrash texnikasi va taktikasini ta’minlovchi kinematik elementlar” 
tushunchalarini kiritish maqsadga muvofiq deb oʻylaymiz.