Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни

 
Ўқитувчилар фаолиятида педагогик тажрибани ҳосил қилиш 
қуйидаги йўлларга таянилади: 
III. Таълим жараѐнини самарали бошқариш ва педагогик 
низоларни ҳал этиш. Таълим жараѐнида ўқитувчи режалаш-
тириш, ташкил этиш, бошқариш, назорат қилиш, натижаларни 
баҳолаш ва таҳлил қилиш каби вазифаларни бажаради.
Одатда таълим жараѐнини самарали бошқариш ўқитувчилар 
томонидан ўқув машғулотларини илмий-педагогик ва амалий-
методик жиҳатдан тўғри ташкиллаштириш, олиб бориш ва 
натижаларни холис, тизимли таҳлил этишга доир билим, кўникма 
ва малакаларга эга бўлишига боғлиқ. Шу сабабли талабалар 
(бўлажак ўқитувчилар) ҳамда малака ошириш курсларининг 
тингловчиларида бу борадаги билим, кўникма, малакаларни 
шакллантириш ҳамда ривожлантириш муҳим аҳамият касб этади.
Таълим жараёнини бошқариш – ўқитувчи томонидан муайян 
мавзу бўйича ѐки назорат ишларини ўтказиш мақсадида ташкил 
этилаѐтган ўқув машғулотларининг илмий-педагогик ва амалий-
методик жиҳатдан тўғри ташкиллаштирилиши олиб борилиши, 
натижаларнинг таҳлил этилиши 
 
1) мустақил ўқиб-ўрганиш; 
2) илғор иш тажрибалари билан танишиш; 
3) илмий анжуманларда иштирок этиш; 
4) ўзаро тажриба алмашиш; 
5) ҳамкорликда педагогик изланишларни олиб бориш; 
6) тажрибали шахслардан маслаҳат олиш ва б.
 
Педагогик тажриба – касбий фаолиятни ташкил этиш 
жараѐнида педагог томонидан ўзлаштирилган орттирилган 
билим, кўникма ва малакалар мажмуи
 
65

---

Ўқитувчи томонидан таълим жараѐнини бошқариш қуйидаги 
босқичларда ташкил этилади (22-расм): 
22-расм. Таълим жараѐнини бошқариш босқичлари 
Ўқитувчи таълим жараѐнини ташкил этишни режалаш-
тиришда календар-тематик ѐки дарслар режаларини тузишга 
эътибор қаратади. Ўқитувчининг таълим жараѐнини ташкил 
этишдаги роли ўқувчилар олдига ўқув масалаларини қўйиш, 
уларнинг самарали бажарилиши учун зарур шароитни яратишдан 
иборат. Агарда таълим жараѐнида ўқувчилар фаолиятини 
бошқаришда ўқитувчи уни тўғри йўналтириш вазифасини бажарса, 
назорат ўқувчилар фаолиятининг мақсадга мувофиқ, самарали 
ташкил этилишини таъминлайди. Таълим жараѐни бўйича 
натижаларни баҳолаш ва таҳлил қилишда ўқитувчи таълим 
жараѐнининг қандай кечганлигини билиш, ютуқлар омилларини 
ўрганиш, йўл қўйилган камчиликларни бартараф этиш чораларини 
белгилашга эътибор қаратиши лозим. 
Педагогик жараѐндаги муҳим ҳодисалардан бири – низо 
саналади.