Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни

Коммуникатив қобилият – ўқитувчининг талабалар, ота-оналар, 
ҳамкасблар ва таълим муассасасининг раҳбарлари билан осон 
мулоқотга киришиш, улар билан муносабатни тўғри йўлга қўйишга 
ѐрдам берадиган индивидуал хусусияти
- алоҳида-алоҳида маълумотлардан фойдаланган ҳолда яхлит
ўқув ва тарбиявий характердаги материални шакллантириш; 
- ўқув материалини турли расм, сурат, жадвал, диаграмма, модел 
ва бошқалар билан бойитиш; 
- ўзига хос, оргинал ўқув материалини тайѐрлаш; 
- мустақил равишда янги методни асослаш; 
- ўқув машғулоти ва тарбия тадбир учун кўрсатмали қуроллар 
тўпламини яратиш; 
- дарс ѐки тарбиявий тадбирнинг технологик паспорти, харитасини 
яратиш; 
- дарс ѐки тарбиявий тадбирда фойдаланиш учун мультимедия 
материалларини яратиш; 
- ўқув материалининг тақдимот вариантини тайѐрлаш; 
- турли мавзулардаги тарбиявий тадбирлар учун ўқувчиларнинг 
фаол иштирокида видео роликлар яратиш; 
- дарс конспектини тайѐрлаш; 
- турли шакл ва методларга асосланган синов топшириқлари 
(савол, топшириқ, масала, мисол, машқ, тест), баҳолаш 
мезонларини ишлаб чиқиш; 
- назорат ишларини ташкил этишга ижодий ѐндошиш
34

---

 
 
Касбий фаолиятни ташкил этишда ўқитувчининг англаш 
қобилиятига эгалиги ҳам ўзига хос аҳамият касб этади.
 
 
 
Ўқитувчининг англаш қобилиятга эгалиги қуйидагиларда 
намоѐн бўлади: 
Англаш қобилияти – таълим ва тарбия жараѐнининг моҳияти, 
қонуниятлари, ўқувчиларнинг ѐш, психологик ва шахсий 
хусусиятлари, таълим иштирокчилари ўртасидаги муносабат 
мазмуни, педагогик фаолиятни самарали ташкил этиш шартлари 
ҳамда кутиладиган натижаларни англашга имкон берадиган 
ўқитувчиларга хос индивидуал психологик хусусият 
- ўқувчилар, ота-оналар, таълим муассасаси раҳбарияти, 
ҳамкасблар билан мулоқотда турли шакл, методлардан 
фойдаланиш; 
- педагогик амалиѐтнинг барча иштирокчилари билан амалий, 
ишчанлик ѐки шахсий муносабат ўрнатиш; 
- ўқувчиларга маълумотларни етказишнинг самарали йўл ва воситаларини 
топиш; 
- топшириқлар юзасидан ўқувчининг шахсий фикрларини тинглай 
билиш; 
- педагогик жараѐнларда юзага келадиган низоларнинг олдини 
олиш, бартараф этиш ѐки ривожлантириш; 
- ўқувчилар ўртасида ўзаро муносабатларни мустаҳкамлаш; 
- жамоада соғлом рақобатга асосланган муҳитни қарор топтириш; 
- ўқувчиларнинг фаолиятларини рағбатлантириш; 
- ўқувчи жавобидаги хато ѐки хатти-ҳаракатидаги камчиликларга 
муносабат билдириш; 
- ўқувчилар билан таълимий ҳамкорликка эришиш 
35

---

Ўқитувчининг педагогик қобилиятлари орасида билиш 
қобилиятига эгалик ҳам касбий фаолиятни ташкил этишда муҳим 
ўрин тутади.