6.17-rasm. Keramik fluslarni ishlab chiqish uchun granulyator. Flus-pastalar. Hozirgi kunda himoya- lovchi argon gazi ostida rangli metallarni payvandlashda va gaz alangasi bilan payvandlashda ФА, ИЭС seriyali flus- pastalar hamda Toshkent davlat texnika universitetida ishlab chiqilgan ТФА seriyali flus-pastalar keng ishlatilmoqda. Payvandlashda flus-pastalar chok ildizini cho‘zili- shini kamaytirish qobiliyatiga ega. Bu esa taglik qoliplarini ish- latmaslik imkonini beradi. ТФА seriyali flus-pastalar payvand chokni mikrolegirlanish hisobiga modifikatsiyalaydi va payvand- lash vannasini yupqa shlak parda bilan himoya qiladi.
Flus-pastalarga hamma fluslarga qo‘yiladigan umumiy ta- lablardan tashqari quyidagi qo‘shimcha talablar qo‘yiladi: Flus-pasta erigan holda yuqori sirt taranglik tortish kuchiga ega bo‘lishi kerak, bu flusni buyumni orqa tomonidan surtilganda chokning ildiz tomonining sifatli shakllanishini ta’minlaydi.
Flus-pasta buyum qirrasiga surtilganda u yuza bilan yetarli darajada ilashish xususiyatiga ega bo‘lishi kerak.
Payvandlangandan so‘ng flus va shlak metall yuzasidan oson yuvilishi shart.
Flus yuqori nambardoshlikka ega bo‘lishi kerak.
Tasodifiy qoldiq fluslar metall korroziyabardoshligini pasay- tirmasligi shart.
Ko‘pgina hollarda flus chokning ildiz tomonini himoyalash va yaxshi shakllantirish maqsadida chokning ildiz tomoniga surtila- di. Uni buyum qirralariga 8—10 mm kenglikda kichik cho’tkacha yoki paralon valiklar yordamida surtiladi. Payvandlash flus-pasta- si butunlay qurigandan so‘ng amalga oshiriladi. Flus-pastalarning tayyorlanish texnologiyasi. Flus-pasta kukun- simon tashkil etuvchilar bilan pasta hosil qiluvchi suyuqlik ara- lashmasidan iborat payvandlash ashyosidir. Ular quyidagicha tayyorlanadi:
komponentlarni quritib, maydalab elab olinadi;
retseptura asosida tarozi yordamida o’lchab olinadi;
komponentlarni o’zaro aralashtirib flus shixtasi hosil qilina- di;
tayyorlangan shixta pasta hosil qiluvchi suyuqlikda ara- lashtiriladi.
Pasta hosil qiluvchi suyuqlik sifatida suv, atseton, spirt, skipi- dar va shu kabilar ishlatiladi. Tayyorlangan flus-pasta maxsus sharoitda va holatda saqlanishi kerak:
Zich yopiluvchan shisha yoki plastmassa idishda saqlanishi shart.
Flus etiketkasida uni tayyorlangan va ishlatilishi mumkin bo‘lgan muddati ko‘rsatilishi shart.
Flus-pastaning namligi uni pasportida ko’rsatilganidan yuqori bo‘lmasligi kerak.
Flus-pastaning har bir yangi olingan partiyasi kimyoviy va o‘lcham tarkibiga tekshirib so‘ng ishlatilishga ruxsat etiladi.
himoyalovchi gazlar
Himoyalovchi gazlar o‘z navbatida faol va inert himoyalovchi gazlarga bo‘linadi.