Payvandlash jihozlari

13.16-rasm. Quvurlar flanetsini payvandlash usullari:
a — bo’yni rezbali; b va d — payvandlash uchun chetlarini qiyalab va qiyalamasdan payvandlanadigan yassi; e — uchma-uch qilibpayvandlan- gan; f — payvandlangan halqada erkin turadigan.
Quvurlarga har xil turdagi flanetslarni payvandlash usullari 13.16-rasmda ko‘rsatilgan.
Juda uzun magistral quvur uzatmalar qurishda kam unumli dastaki payvandlash usuli o‘rniga mexanizatsiyalashtirilgan usul- lar, ya’ni flus ostida avtomatik payvandlash, uchma-uch kontakt- li payvandlash, karbonat angidrid gazida yarim avtomatik va avtomatik payvandlash usullari qo‘llanilmoqda.
13.7. Tunukali konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyasi
Yuksak bosim idishlari. Bunday idishlarga ish bosimi atmos- fera bosimidan kamida 0,07 MPa ortiq bo‘lgan idishlar, chunon- chi siqilgan gaz rezervuarlari, kimyoviy apparatlar, bug‘ qozonlari, suyuqlashtirilgan gazlar saqlanadigan sisternalar va boshqalar kiradi.
Davlat texnik nazorati tartib-qoidalari ana shunday idishlarni tayyorlashda ishlatiladigan ashyoning xili va rusumini belgilab beradi. Ish muhiti va sharoitlariga qarab, uglerodli, kam va ko‘p legirlangan po’latlar hamda rangli metallar — mis va uning qotish- malari, aluminiy va uning qotishmalari va boshqalar ishlatiladi. Kimyo va neft mashinasozligida asosiy qatlami uglerodli yoki kam legirlangan po’latdan hamda 0,5—5 mm qalinlikdagi pardozlovchi qatlami xromli, xrom-nikelli va boshqa yuksak legirlangan po‘lat- lardan tayyorlangan ikki qatlamli po‘latlar ham ishlatiladi. Suyuq kislorod bilan azot saqlanadigan va tashiladigan (—200°C gacha haroratda) sisternalar AMr aluminiy qotishmadan tayyorlanadi.
Payvand choklar sifati yuqori bo‘lishi kerak va Davlat texnik nazorati tartib-qoidalari bilan belgilanadi. Bunday idishlarni payvandlashga Davlat texnik nazorati tartib-qoidalariga asosan maxsus imtihonlar topshirgan hamda bosim ostida ishlaydigan idishlarni payvandlash huquqini beradigan guvohnomalari bor payvandchilargagina yo‘l qo‘yiladi.
Ishlatiladigan metall va elektrodlar, ularning sifatini tasdiqlay- digan sertifikatlarga ega bo‘lish kerak.
Idishlar, odatda, obechayka, sferik tub va patruboklardan ibo- rat bo‘ladi (13.17-rasm).
Bosim ostida ishlaydigan idishlarni iloji boricha ikkala to- monidan uchma-uch choklab payvandlash yoki chokning orqa tomonidan ham payvandlash kerak. Asosan pastki holatda pay- vandlash zarur. Payvandlanadigan tunukalarda yig‘ish uchun te- shik qoldirishga ruxsat berilmaydi.