3. Jismoniy tarbiya nazariyasini boshqa fanlar bilan bog’liqligi
1. Jismoniy tarbiya uslubiyati fani maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalami kompleks tarbiyalash nazariyasi va metodikasi bilan bir butun holda amalga oshiriladi. Jismoniy tarbiya nazariyasi fani ijtimoiy fanlardan tarix, falsafa, etika, estetika fanlari bilan chambarchas bog’liqdir. Chunki, biz o’z tariximizni bilmay turib, unga suyanmay turib, avlodlarimiz hayoti, vatanimiz tarixini bilmay rivojlana olmaymiz. Falsafa tarbiyaning maqsad va vazifalarini o’rganish metodologiyasini belgilaydi.
Etika fani - ahloqni nazariy jihatdan asoslab yosh avlodni unung ahloqiy tarbiyasi muommolarini, inson shaxsini shakllantirishda jismonan rivojlanishdagi rolini tushunishni chuqurlashtiradi.
Jismoniy tarbiya nazariyasi tabiiy fanlardan anatomiya, fiziologiya, bioximiya, meditsina, pediatiriya, gigiyena fanlari bilan chambarchas bog’liqdir. Chunki, bo’lajak tarbiyachi bola organizmi tuzilishi, inson oily nerv faoliyatining rivojlanishi, nerv sistemasining tipologik xuxusiyatlari, sezgi organlari, tayanch - xarakat apparati, yurak - tomir, nafas olish sistemalari, ichki sekretsiya bezlari kabilami rivojlantirish va vazifasi haqidagi ma’lumotlarga tayanadi. Turli bolalar kasalliklari va ularga tezkor yordam choralari haqidagi bilimga ega bo’lishi lozim.
Gigiyena fani bilan bog’liqligi shundaki, bolani il yoshidan boshlab madaniy gigiyenik ko’nikmalarga o’rgatib boramiz. Masalan: toza va ozoda kiyinishga, ovqatlanishga, kun tartibiga rioya qilishga, shaxsiy va umumiy gigiyena qoidalariga rioya qilishga o’rgatiladi.
Pedagogika fanlari bilan bog’liqligi: jismoniy tarbiya nazariyasi fani - pedagogika, psixologiya, tabiat bilan tanishtirish, bolalar adabiyoti, nutq o’stirish, tasviriy faoliyat fanlari bilan bog’liqlikda ish olib boradi.
Bolalar psixologiyasi bola psixikasi va undan rivojlanish qonuniyatlarini bolalami turli o’yinlar, jismoniy mashqlar va mashg’ulotlar jarayonida diqqatini, fikrlash, hotira, hayol, hissiyot, tasavvur, tafakkur, nutq kabi psixik protseslarini rivojlantirdi. Sayr vaqtida bollami tabiat hodisalari, tabiatdagi o’zgarishlar, o’simliklar, hayvonot, qushlar olami bilan tanishtirib bilimlari boyitiladi.
Bolalar adabiyoti fani orqali bolalami mashg’ulotlar, o’yinlar, ko’ngil ochish saotlarida bayram ertaliklarida she’rlar, tez aytish, topishmoqlar, ertak va hikoyalar, ashula aytishga o’rganadilar.
Jismoniy tarbiya nazariyasi fani pedagogika fani bilan bog’liq bo’lib, yosh avlodni jismoniy tarbiya jarayonida aqliy faoliyatini, ahloqiy tarbiyasini, estetik va mexnat tarbiyalarini kompleks tarzda rivojlantirishga yordam beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |