Патологик

Касалликни клиник симптомлари яққол кўринадиган даври
(Аспе) – 
касалликни дастлабки аломатлари юзага келгандан бошлаб унинг ҳамма клиник 
симптомлари тўла ривожлангунча ўтган даврдир. Касалликни бу даврида уни аниқ 
диагнозни қўйишга муваффақ бўлинади. Аммо ҳар хил омилларнинг таъсири 
туфайли (касалликни унга билинмайдиган шакллари, организмни ёши, жинси, 
реактивлигининг фарқий хусусиятлари) бунинг имкони ҳамма вақт ҳам 
бўлавермайди. 
Касалликнинг оқибатлари. 
Касалликнинг оқибатлари организмнинг қаршилик қилиш қобилияти билан 
патоген кўзғатувчининг кучини ўзаро нисбатига боғлиқ. Касалликнинг қуйидаги 
оқибатлари бўлиши мумкин:
1.Соғайиш. 
2.Рецидив (лотинча – recidivus қайталаш, янгидан бошланиш). 
3.Ўткир ҳолатдан сурункали шаклга ўтиши. 
4.Ўлим. 

---

18 
Организмнинг соғайиши. 
Соғайиш
– бу мураккаб ҳимоя, мослашув, компенсатор, тикланишга оид 
фаол жараёнлар мажмуи бўлиб, улар организмни касаллик бошланиши биланоқ 
фаол равишда ҳимояловчи ва пайдо бўлган патологик ўзгаришларни бартараф 
қилишга, соғлиқни тиклашга, ташқи муҳит билан организм уртасидаги бузилган 
алоқаларни сифат жиҳатидан янги даражада тиклашга қаратилган. Тўла ва чала 
соғайишлар фарқ қилинади.
Тўла соғайишда касаллик натижасида организмдаги орган ва 
системаларнинг бузилган функцияларнинг ҳаммаси қайтадан тикланади. Тўла 
тузалиш организмни касаллик бошлангунча бўлган дастлабки ҳолатга қайтариш 
деган маънони бермайди. Соғайган организм, унда касалланишгача бўлмаган, 
сифат жихатидан янги хосаларга эга бўлади. Масалан, қандайдир юқумли 
касалликдан тузалганда касалликнинг организмда патоген омил (антген) га қарши 
махсус иммун антителлолар пайдо бўлади, нейтрофилларнинг фагоцитар 
фаоллиги, ажратиш жараёнлари кучаяди. Шу туфайли илгаридан сақланиб қолган 
“