Патологик

Янги туғилган чақалоқларни реанимацияси ва жадал терапияси. 
 
Реанимация – (
лотинча – “re” – қайта, animation – тирилтириш
) 
организмнинг сўнган ёки сўниб бораётгн функцияларини қайтадан тиклашга 
қаратилган тадбирлар мажмуи бўлиб, сўнг шу функцияларни авторегуляцияси 
тиклангунча уларни бажара олиш усулидир. 
Реанимацион тадбирларга клиник ўлимдан сўнг юрак ва нафас фаолиятини 
қайта тиклашгина кирмай, балки клиник ўлимни олдини олиш чоралари, 
шунингдек нафас, буйраклар фаолияти, метаболик жараёнларни ва ҳ.к. сунъий 
бошқариш чоралари ҳам киради. 
Реанимацион чораларни турларига қараб юрак – ўпка, юрак,нафас 
реанимациялари фарқ қилинади. Реанимация тадбирларига яна сунъий нафас, 
мияда қон айланишни қайтадан тиклаш, электрик дефибрилляция, шунингдек 
сунъий терапия кабилар киради. Жадал терапия – организмда кескин пайдо 
бўладиган оғир касалликлар ёки организмга кучли таъсирлар оқибатида (қон 
йўқотиш, жарохатлар, ҳар хил сабабдан келиб чиққан шоклар) касал ҳаётига хавф 
туғдирувчи функциялар бузилишини олдини олиш ва коррекция (яхшилаш) 
қилишга қаратилган тадбирлар системасидир. Жадал терапия тадбирлари 
реанимация ва жадал терапия бўлимларида ўтказилади. Жадал терапия касал 
ҳолатини тўхтовсиз кузатиш йўли билан махсус ўргатилган тиббиёт ходимлари 
томонидан бажарилади. Даволаш тадбирлари организмда гемодинамикани газлар 
алмашинувини ички муҳитини керакли даражада сақлаш ва неврологик 
ўзгаришларни олдини олишга йўналтирилади (инфузион терапия, фармако-
терапия, сунъий нафас, парентерал овқатлантириш, гипербарик оксигенация, 
оғриқ қолдириш ва ҳ.к.). Чақалоқ туғилган замон, ёки бир неча соат ва кунлар 
ўтгач, организмнинг функциялари бузилганда реанимация ва жадал терапия 
тадбирлари туғриқхонада ўтказилади. Чақалоқларда реанимация ва жадал терапия 
тадбирлари ўтказиш учун зарурият жарохатланишларда, нафас бузилганда, 
постгипоксик асоратларда пайдо бўлади.
Жаррохлик йўли билан тўғма ва ирсий касалликларни тузатиш иложи 
бўлмаса, ёки бош мияни катта қисмига қон қуйилгани аниқ ҳолатларда 
чақалоқларда реанимация тадбирларини ўтказиш ман этилади. Чақалоқлардаги 
патологик ўзгаришларнинг хусусиятига қараб реанимация ва жадал терапиянинг 
ҳар хил усуллари фойдаланилади. 

---

25 
Нафас етишмовчилигига олиб келувчи патологик ўзгаришларда нафас 
реанимацияси усуллари қўлланилади (ларингоскопия, интубаця, трахея, бронхлар 
шохлари ва ўпкани санация қилиш, ўпкани сунъий вентиляция қилиш 
аппаратидан фойдаланиш, гипербарик оксигенация ва ҳ.к.) ацидозни бартараф 
қилиш учун 5% натрий бикарбонат эритмаси қўлланилади. Қоннинг реологик 
хусусиятларини яхшилаш учун инфузион терапия қўлланилади. Тадбирлар 
мажмуига медикаментоз терапия ҳам киритилади.
Ҳозирги замонавий реанимация усулларини қўллаш илгарилари кўпинча 
ўлиб кетадиган болаларни омон қолишига имконият яратмоқда. Организмнинг 
ҳаётий функцияларини тикланиши энг аввал йўқолган регулятор механизмлар энг 
кейин қайта тикланади.