Патентшунослик, лицензиялаш ва

 
6.4.
Техник ишланмаларда ихтирони аниқлаш услубияти 
 
Юқорида айтилгандек, ихтирони аниқлаш бу корхонадаги 
ишланмалар, рационализаторлик ва бошқа таклифлар орасидан 

---

40 
хуқуқий ҳимоя қилинадиган ишларни ажратиб олиш ёки янгилиги, 
ижобий самараси, мавжудлардан фарқ
килувчи белгилари 
борларини ажратиб олиш демакдир.
Техник ишланмаларда ихтирони аниқлаш масаласига ўтишдан 
олдин техник ишланмаларда қандай қилиб эътиборли фарқларини 
аниқлаш услуби билан танишасиз.
Маълумки,
мавжуд техник ишланма ихтиро билан 
солиштириб таҳлил қилиш усули кенг тарқалган, биз ундан 
эътиборли фарқларни ажратишимиз керак. Бу усул ихтиро бўйича 
бироз бўлсада маълумот бўлса яхши самара
беради. Лекин кўп 
ҳолларда жуда кўп ишланмалар устида ишлашган корхонада ҳар 
биттасини солиштириш жуда кўп меҳнат ва вақт талаб қилади. 
Оддийрок, қўполроқ
усули бу кўп техник ишланмалардан фақат 
ихтиро бўладиганлари танлаб олинади. Ва бундай ишланмалар 
жиддийроқ
таҳлил қилиниб
эътиборли фарқлари
аниқланади. 
Аслида эътиборли ва эътиборсиз таклифлар орасида чегара йўк.
Техник ишланмаларда эътиборли фарқларни аниқлашда 
қўйидаги курсаткичларга эътибор берилади:
1. Янги натижа олиш
: 
а) ижобий самара берувчи янги режалар билан аниклашда 
обьектнинг янги сифати: 
 
б) ижобий самаранинг сифат тарафи – тезкор самара;
 
в) олдин маълум бўлмаган ечим; 
 
г) техника тарраққиётига қўшган ихтирочининг улуши; 
 
д) мутахассисларнинг фикр тажрибасида қўлланилмаган ва 
зид бўлган лойиҳалашда янги йўналишни кашф этиш 
2. Мураккаб техник ечимни ҳал қилиш
: 
а) ушбу объектни вужудга келтиришга зарурият 
 
б) саноат ва халқ хўжалиги олдида ечимини анчадан бери 
кутаётган масалалар; 
 
в) муаммони ҳал қилиш учун кўп марта бефойда кетган 
ҳаракатлар; 
 
г) янги техник ечимда алоҳида жиддий тажрибилар 
мавжудлиги
3. Ихтиро бўлиши мумкин булган техник ечимлар доирасига 
кирувчи ишланмалар
: 
а) ихтирога муаллифлик гувоҳномалар намунаси. Буларга 
асосланиб ишланмани ихтиро деб тан олинишига зарур бўлган 
янгилик доираси аниқланади.

---

41 
Ихтирога таклиф этилаётган ишланмада ихтиро бўлиши учун 
эътиборли фарқларнинг
3 
та
тасниф гуруҳлари
мавжуд:

1.Эътиборли фарқларни ижобий самара орқали баҳолаш усули. 
2.
 
Эътиборли фарқларни оддий лойиҳалаш усулидан кечиш 
орқали баҳолаш услуби 

3. Эътиборли фарқларни янгилик доирасини аниқлаш орқали 
баҳолаш услуби
.