141
Xakamlar shu jumladan tuman sudlari xakamlari siyosiy partiya va xarakatlarga kirishi
yoki boshka maosh tulanadigan lavozim egallash xukukiga ega emas.
Vakolat muddati tugagunga kadar xakam fakat konunda kuzda tutilgan xollardagina uz
vazifasidan ozod etilishi mumkin. Barcha sudlarda ishlar ochik tartibda kuriladi. Ishlarni
yopik tartibda kurishga fakat konunda kuzda tutilgan xolningda ruxsat beriladi. Sud
xokimiyati xujjatlarga barcha davlat tashkilotlari, ommaviy tashkilotlar, korxonalar,
muassasa, tashkilot, amaldor shaxslar va fukarolar tomonidan rioya kilinadi.
Uzbekiston Respublikasida sud faoliyati uzbek, karokalpok tilida, yoki shu joy axolisining
kupchiligi suzlaydigan tilda olib boriladi. Sud ishida katnashuvchi, u olib borayotgan tilni
bilmaydigan fukarolar ish materiallari bilan tulik tanishish, sud yigilishlarida tarjimon
vositasida katnashishi va sudda usha tilda suzlash xukuki beriladi.
Ayblanuvchi ximoya etilish xukukiga ega. Tergovning barcha boskichlari va sud ishi
davomida malakali xukukiy yordam xukuki kafolatlanadi.
Fukarolar, korxona, tashkilot, muassasalarga xukukiy yordam kursatish uchun advokatura
faoliyat olib boradi. Advokaturani tashkil etish va faoliyatining tartibi konun tomonidan
nazorat kilinadi.
Uzbekiston Respublikasi xududida konunlarning tugri va bir xil bajarilishini Uzbekiston
Respublikasi Bosh prokurori va unga buysunadigan prokurorlar amalga oshiradi.
Korakalpogiston Respublikasi Prokurori Korakalpogiston Respublikasi Oliy tashkiloti
tomonida Uzbekiston Respublikasi Bosh prokurori bilan kelishilgan xolda tayinlanadi.
Uzbekiston Respublikasi va Korakalpogiston Respublikasi Bosh prokurorlari, viloyat,
tuman shaxar prokurorlarivakolat muddati besh yilga teng.
Uzbekiston Respublikasi Prokuraturasi tashkilotlari uz vazifalarini xar kanday davlat
tashkilotlari, ommaviy birlashmalar va amaldor shaxslarga boglik bulmagan xolda,
mustakil ravishda, fakat konunga buysungan xolda bajaradilar.
Prokurorlar vakolat muddatlari davomida turli siyosiy partiya va jamoat tashkilotlariga
a‘zolikni tuxtatadi.
Prokuratura faoliyatini tashkil etish, uning zonunlari va amal kilish tartibi konunga asosan
belgilanadi.
Uzbekiston xududida operativ-kidiruv, tergov va jinoyatga karshikurashning boshka
maxsus vazifalarni bajaruvchi xususiy, shirkat, jamoat tashkilotlarini tashkil kilish va
faoliyat yuritishi takiklanadi.
Konun va tartibni saklash, fukarolar xukuklari va erkinliklarini ximoya kilishda xukukni
ximoya kiluvchi tashkilotlarga jamoat tashkilotlari va fukarolar yordam kursatishlari
mumkin.
Xulosa
Uzbekiston - mustakil, demokratik respublika. Unda demokratiya
umuminsoniy
tamoyillarga
asoslanadi, bu tamoyillarga
asosan eng oliy kadriyat inson, uning xayoti,
erkinligi, or-nomusi, kadr-kimmati va boshka ajralmas xukuklaridir. Demokratik xukuk va
erkinlik Konstitusiya va konunlar tomonidan ximoya kilinadi. Respublika
uz milliy -
davlat va ma‘muriy-xududiy tuzilishini mustakil ravishda belgilaydi., uz
ichki va tashki
siyosatini amalga oshiradi. Jamiyat xayotining eng muxim msalalari umumxalk
muxokamasiga
xavola kilinadi, umumiy ovoz berish (referendum) natjasida xal etiladi.
Respublika davlat jamiyati tizimi xokimiyatning konun chikaruvchi, ijro etuvchi va sud
xokimiyatlariga bulinish tamoyillariga asoslanadi