Gumanitar fanlar kafedrasi I. M. Hasanov, R. Nazirova, U. Xoshimov

 

II - B O‘ L I M 

 BOZOR IQTISODIYOTI  NAZARIYASI 

4-Mavzu. TOVAR-PUL MUNOSABATLARI RIVOJLANISHI BOZOR 

IQTISODIYOTI SHAKLLANISHI VA AMAL QILISHINING ASOSIDIR 

Reja. 

1.

 

Ijtimoiy xo‘jalikni mazmuni va shakllari. 

2.

 

Tovar va uning xususiyatlari. Tovar qiymatining miqdori va unga ta’sir etuvchi 

omillar. 

3.

 

Pulning mohiyati va vazifalari. Qiymat va baho. 

---

 

14 

Insoniyat  tarixiy  taraqqiyotining  ko‘pgina  bosqichlarida  ijtimoiy-iqtisodiy  shakllarning 

ayrim  turlari  uzoq  vaqt  mavjud  bo‘ladi.  Masalan,  ibtidoiy  jamoa  tuzimi  yemirilayotgan 

sharoitdayoq vujudga kelgan tovar ayirboshlash bir ishlab chiqarish usulidan boshqasiga o‘tib, 

bir necha ming yillardan beri amal qilib, rivojlanib kelmoqda. 

Shu  bilan  birga  biron-bir  ijtimoiy-iqtisodiy  shaklning  turli  tarixiy  davr  sharoitidagi 

mazmuni,  o‘rni,  roll  va  ijtimoiy  oqibatlari  ko‘p  jihatdan  turlicha  bo‘ladi.  Lekin  ularning 

umumiy,  eng  xususiyatli  belgilari  saqlanib  qoladi.  Shu  sababli  mavzu  ijtimoiy  xo‘jalik,  ya'ni 

ijtimoiy  ishlab  chiqarish  shakllarini  tahlil  qilishdan  boshlanadi.  Keyin  tovar  va  uning 

xususiyatlari,  tovar  qiymatining  miqdori,  uni  aniqlashga  bo‘lgan  yondashuvlar,  pulning 

vujudga kelishi, mohiyati hamda vazifalari yoritiladi.