I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

II-bob. LIPIDLARNING TARKIBIY TUZILISHI. YOG’ 
KISLOTALARI VA ULARNING IZOMERIZATSIYASI 
.............. 
80 
2.1. LIPIDLARNING TARKIBIY TUZILISHI.
YOG` KISLOTALARI, ULARNING UMUMIY
TAVSIFI VA KLASSIFIKATSIYASI, IZOMERLANISHI ............. 
80 
2.1.1. Yog’ kislotalarining gomologik qatori. To’yingan va 
to’yinmagan yog’ kislotalari …………………………………… 
81 
2.1.2. Uch bog’li yog’ kislotalari. Tarkibida boshqa funktsional 
guruhlari bo’lgan kislotalar …………………………………… 
89 
2.2. MOYLAR VA YOG`LARNING YOG` KISLOTALARI
TARKIBI. ASOSIY YOG’LARINING TAVSIFI .......................... 
92 
2.2.1. Yog’ qatori birikmalari sifatida triglitserid tarkibiga
kiruvchi yog’ kislotalarining tavsifi ............................................ 
92 
2.2.2. Tabiiy yog’lar triglitseridlari yog’ kislotalari tuzilishining 
umumiy tomonlari ....................................................................... 
96 
2.3. YOG’ KISLOTALARINING SINTEZI ..................................... 102 
2.3.1. Yog’ kislotalarining sintez usullari, ularning tabiiylardan 
farqi …………………………………………………………….. 
102 

---

279 
2.3.2. Yog’ kislotalari tarkibidagi uglerod sonining kamayishi
yoki ko’payishi bilan boradigan sintez usullari ………………… 
107 
2.4. YOG’ KISLOTALARINING FIZIK XOSSALARI .................. 112 
2.4.1. Yog’ kislotalarining strukturaviy xossalari, kristallanish 
shartlari ………………………………………………………… 
112 
2.4.2. Yog’ kislotalarining eruvchanligi ………………………. 114 
2.4.3. Yog’ kislotalari fizik xossalarining ular molekulasi 
tarkibi va xossalariga bog’liqligi ………………………………. 
117 
2.4.4. Yog’ kislotalari va ular birikmalarining polimorfizmi. 
125 
2.5. YOG’ KISLOTALARINING KIMYOVIY XOSSALARI .….. 131 
2.5.1. Yog’ kislotalarining reaktsiyaga kirishish qobiliyati. …… 
131 
2.5.2. Yog’ kislotalarining karboksil guruhi ishtirokida 
boradigan reaktsiyalari ……………………………………….. 
132 
2.5.2.1.Tuzlar hosil bo’lishi……………………………….
 
132 
2.5.2.2. Yog’ kislotalari efirlarining hosil bo’lishi ............ 
136 
2.5.2.3. Yog’ kislotalarining uglevodorodlarga aylanishi ... 
138 
2.5.2.4. Galogenangidridlar va yog’ kislotalarining 
angidridlarini olish ………………………………………. 
140 
2.5.2.5. Yog’ kislotalarining azotli hosilalari ..................... 143 
2.5.2.6. Yog’ kislotalari va ularning efirlariga 
ionlashtiruvchi nurlanishlarning ta’siri ............................... 
147 
2.5.3. Yog’ kislotalarining uglevodorod radikallari ishtirokida 
boradigan reaktsiyalari ................................................................ 
148 
2.5.3.1. Galogenlar ta’siri ................................................... 148 
2.5.3.2. Rodan ta’siri .......................................................... 
153 
2.5.3.3. Galogenvodorodlar ta’siri ...................................... 
154 
2.5.3.4. Kaliy permanganat va osmiy tetraoksidining ta'siri 
155 
2.5.3.5. Peroksidlar va boshqa oksidlovchilarning ta'siri .... 
158 
2.5.3.6. Ozonning ta'siri ..................................................... 
160 
2.5.3.7. Sul’firlovchi moddalarning ta'siri .......................... 161 
2.5.3.8. Yog’ kislotalarining ba’zi o’ziga xos (spetsifik) 
moddalar bilan reaktsiyalari ................................................. 
165 
2.5.4. To’yinmagan yog’ kislotalari qo’shbog’larining vodorod 
bilan to’yinishi ............................................................................. 
169 

---

280 
2.5.5. Yog’ kislotalarining izomerizatsiyasi ................................. 171