I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

suyuqlanish harorati
ni ikki usulda aniqlaydilar: ochiq va yopiq. 
Ochiq kappilyarlarda aniqlash usuli keng tarqalgan. 
Qattiq yog`lar va yog` kislotalarining 
qotish harorati
ni aniqlash uchun 
Jukov moslamasi
dan foydalaniladi. 
Yog`dan ajratib olingan yog` kislotalari aralashmalarining qotish haroratiga 
yog`ning titri
deyiladi va yog`larni xarakterlash uchun keng qo`llaniladi. Yog`lar 
va yog` kislotalarini identifikatsiyalashda qo`llaniladigan muhim fizikaviy 
ko`rsatkichlardan biri 
sinish ko`rsatkichi
orqali refraktsiyani aniqlashdir. 
Qovushqoqlik
viskozimetrlar deb ataladigan moslamalar orqali aniqlanadi. 
Dinamik qovushqoqlik
Geppler viskozimetri yordamida yog` bilan to`ldirilgan 
shisha trubka ichidagi sharning tushish vaqtiga qarab aniqlanadi. 
Nisbiy qovushqoqlik
Engler vizkozometrida aniqlanadi va Engler 
gruduslarida belgilanadi (
0
E
). 
Ba`zi
 
yog`larning tarkibiy va sifat ko`rsatkichlari (TsK)
ni bilish
, 
ularni 
identifikatsiyalash katta ahamiyatga ega. Odatda noma`lum yog` mahsulotini 
identifikatsiyalash uchun ularning 
organoleptik ko`rsatkichlari, zichligi, 
refraktsiyasi, sovunlanish soni va yod sonlari
aniqlanib, so`ngra T.S.K. 
jadvallari (ular odatda ilovalarda beriladi) yoki ma`lumotnomalardan T.S.K.si 
tekshirilayotgan yog`ga o`xshash bo`lgan yog`lar topiladi. 
4.4.3. Yog`lar tarkibi va ularning komponentlarini aniqlash. 
Yog`larning tarkibiy komponentlari deganda glitseridlar gidrolizida hosil 
bo`ladigan yog` kislotalari va glitserin, erkin yog` kislotalari, shuningdek sovuqda, 
oddiy sharoitda yoki qizlirilganda ishqoriy metallarning gidroksidlari bilan 
ta`sirlashmaydigan birikmalar (sovunlanmaydigan moddalar) tushuniladi. 
Yog`larning miqdoriy tarkibini, jumladan yog` kislotalari, glitserin 
chiqishining foizlardagi miqdorini bilish qator texnologik jarayonlar, masalan 
sovunlanish, yog` kislotalari va glitserin olish jarayonini amalga oshirishda muhim 
ahamiyat kasb etadi. Bundan tashqari ushbu analizlar tadqiqotlar uchun ham katta 
ahamiyatga ega. 

---

273 
Yog`larning tarkibini va ulardagi asosiy komponentlarni xarakterlash uchun