Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

Antigen tuzilishi.
Saramas bakteriyasining ikkita antigeni bor: termolabil guruhli 
va termostabil turiga oid. Serologik tekshirishlar (PR,AR, GAR) asosida ikkita serovari 
aniqlangan. Serovar 
A
va 
B
. 
Immuniteti.
Kasallanib, tuzalgan cho‘chqalar, mustahkam immunitet paydo qiladi.
Diagnozi. 
Bakteriologik diagnoz bakterioskopiya, toza kultura ajratish va 
biosinov qo‘yishdan iborat. Laboratoriyaga tekshirish uchun taloq, jigar bo‘laklari, 
buyrak, ilik suyagi, teri bo‘lakchasi (toshmalar paydo bo‘lganda), yurak (endokarditda), 
ochilmagan bo‘g‘inlar (artritlarda) yuboriladi. Material yangi olingan holda, 30-40% 
gliserin yoki NaClning to‘yingan eritmasida konservasiya qilinadi. Ilik suyagi 
go‘shtidan tozalanib 2% li fenol bilan ho‘llangan dokaga o‘rab yuboriladi. 
Yangi patmaterialdan surtmalar tayyorlanib Gram usulida bo‘yaladi va 
mikroskopda ko‘riladi. Oziqa muhitlar GPA, GPB larga ekiladi. Patmateri aldan 
fiziologik eritma bilan suspenziya tayyorlab 16-18 g vaznli oq sichqonlar terisi ostiga 
0,1-0,2 ml yuboriladi. Bu maqsadda kabutarni ham qo‘llash mumkin. Ijobiy natijada 
biosinovdagi hayvonlar 2-4 sutkada o‘ladi. 
Serologik tekshirishlar 
asosan saramasning surunkali va latent shakl larini 
aniqlash uchun o‘tkaziladi. Buning uchun probirkali va tomchili AR usullaridan 
foydalaniladi. Reaksiya tomchili usulda qo‘yilganda yog‘sizlan tirilgan quruq predmet 
oynachasiga bir tomchi qon (0,004-0,006 ml) yoki zardob (0,002-0,003 ml), bir tomchi 
antigen ustiga tomdiriladi va aralashtiri ladi. Spirt alangasi ustida yengilgina qizdirib, 
chayqatilib turiladi. Ijobiy holda 1-2 daqiqada mayda yoki yirik donachalar paydo 
bo‘ladi. Natija qora fonda ko‘riladi. 
Probirkada 
reaksiya 
zardobni 
1:50; 
1:100 
nisbatlarda 
suyultirilib 
qo‘yiladi.Agglyutininlar kasallikning 2-5 kunlarida paydo bo‘lib sog‘aygan hayvonlar 
qonida 2-3 hafta saqlanishini; cho‘chqalar emlangandan 2 oydan keyingina, zardob 
yuborilgan bo‘lsa – 1 oydan keyingina diagnostik tekshi rish mumkinligini inobatga 
olish kerak.