117.Suniy yo‘ldoshli aloqa b-cha tushuncha bering. Suniy yo’ldoshli aloqa — radiotelekommunikatsiya signallarini transponder orqali uzatuvchi va kuchaytiruvchi sunʼiy yoʻldosh; u Yerning turli joylarida manba uzatuvchi va qabul qiluvchi o'rtasida aloqa kanalini yaratadi.
Aloqa sun'iy yo'ldoshlari televidenie, telefon, radio, internet va harbiy maqsadlarda qo'llaniladi.[1] Ko'pgina aloqa sun'iy yo'ldoshlari ekvatordan 22 300 milya (35 900 km) yuqorida joylashgan geostatsionar orbitada
bo'lib, sun'iy yo'ldosh osmonning xuddi shu nuqtasida harakatsiz ko'rinadi; shuning u-n yerosti stansiyalarining sun'iy yo'ldosh antennalari doimiy ravishda shu nuqtaga yo'naltirilishi m-n va sun'iy yo'ldoshni kuzatish u-n
harakat qilish shart emas. Boshqalar esa past Yer orbitasida sun'iy yo'ldosh turkumlarini hosil qiladi, bu erda erdagi antennalar sun'iy yo'ldoshlar o'rnini kuzatishi va tez-tez sun'iy yo'ldoshlar o'rtasida almashinishi k-k.
Telekommunikatsiya aloqalari u-n ishlatiladigan yuqori chastotali radio to'lqinlar ko'rish chizig'i bo'ylab tarqaladi va shuning u-n Yerning egri chizig'i b-n to'sqinlik qiladi. Aloqa sun'iy yo'ldoshlarining maqsadi signalni
Yerning egri chizig'i bo'ylab o'tkazish va keng tarqalgan geografik nuqtalar o'rtasida aloqa o'rnatish imkonini beradi.[2] Aloqa sun'iy yo'ldoshlari radio va mikroto'lqinli chastotalarning keng diapazonidan foydalanadi.
Signal aralashuvining oldini olish u-n xalqaro tashkilotlarda ma'lum tashkilotlarning chastota diapazonlari yoki "bandlari" dan foydalanishga ruxsat berilgan qoidalar mavjud. Tarmoqlarning bunday taqsimlanishi signal
aralashuvi xavfini kamaytiradi.[3] Tarix Kelib chiqishi 1945-yil oktabr oyida Artur C. Klark Britaniyaning Wireless World jurnalida “Yerdan tashqari releylar” nomli maqolasini chop etdi.[4] Maqolada radio signallarini
uzatish u-n sun'iy yo'ldoshlarni geostatsionar orbitalarda joylashtirish asoslari tasvirlangan. Shu sababli, Artur C. Klark ko'pincha aloqa sun'iy yo'ldoshi kontseptsiyasining ixtirochisi sifatida tilga olinadi va "Klark Belt"
atamasi orbitaning tavsifi sifatida ishlatiladi.[5] Sputnik 1 nusxasi Birinchi sun'iy Yer sun'iy yo'ldoshi Sputnik 1 bo'lib, u 1957 yil 4 oktyabrda Sovet Ittifoqi tomonidan orbitaga chiqarilgan. Uni Mixail Tixonravov va
Sergey Korolev Konstantin Tsiolkovskiy ishiga asoslanib ishlab chiqqan.[6] Sputnik 1 20,005 va 40,002 MGts yoki 7 va 15 metr to'lqin uzunligidagi ikkita chastotada ishlaydigan bort radio uzatgich b-n jihozlangan.
Sun'iy yo'ldosh Yerning bir nuqtasidan boshqasiga ma'lumot yuborish u-n orbitaga joylashtirilmagan; radiouzatgich ionosferada radioto'lqinlarning tarqalishi xususiyatlarini o'rganish u-n mo'ljallangan edi.