Адабиётлар

Икки боғламли рўйхат 
Кўпгина масалаларни ҳал қилишда бир томонга йўналтирилган 
рўйхатлардан фойдаланиш маълум бир қийинчиликларни келтириб чиқаради. 
Сабаби, бир томонга йўналтирилган рўйхатда ҳар доим рўйхатда бош 
бўғимдан рўйхатнинг сўнги бўғими томонига харакатланиш мумкин холос. 
Лекин кўпгина масалалар ҳал қилинаѐтганда маълум бир элементни қайта 
ишлаш учун ундан олдин келган элементга мурожаат қилиш зарурати пайдо 
бўлади. Ушбу ҳолатда берилган элементдан олдин келган элементга 
мурожаат қилиш бир боғламли рўйхатда ноқулай ва анча секин амалга 
оширилади хамда уни амалга ошириш алгоритми мураккаблашади.
Ушбу ноқулайликларни йўқотиш мақсадида рўйхатнинг ҳар бир 
бўғимига яна битта майдон қўшилади. Ушбу майдон қиймати ўзидан олдин 

---

―Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар‖ фанидан маърузалар матни.
муаллиф: Б.Б.Акбаралиев 
келган бўғимга мурожаатдан иборат бўлади. Ушбу кўринишдаги 
элементлардан ташкил топган динамик тузилмага иккитомонлама 
йўналтирилган ѐки икки боғламли рўйхат дейилади. 
Икки боғламли рўйхатнинг ҳар бир элементи иккита кўрсаткичга эга. 
Биттаси олдинги элементга кўрсатади (тескари), иккинчиси навбатдаги 
элементни кўрсатади (тўғри) (чизма). 
Умуман олганда, икки боғламли рўйхат бу элементлари сони бир ҳил 
фақатгина тескари кетма-кетликда ѐзилган иккита бир боғламли рўйхатдир. 
Ҳалқасимон икки боғламли рўйхат 
Дастурлашда иккибоғламли рўйхатларни кўпинча қуйидагича 
умумлаштирилади: сўнги бўғин майдони қиймати Rptr сифатида бош бўғинга 
мурожат олинади, Lptr майдони қиймати сифатида сўнги бўғинга мурожаат 
қаралади
Икки бўғимли рўйхат устидаги амаллар: 
- рўйхат элементини яратиш; 
- рўйхатда элементни қидириш; 
- рўйхатнинг кўрсатилган жойига элементни қўйиш; 
- берилган элементни рўйхатдан ўчириш.