O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta


Valyuta tavakkali va ularni sug‘urta qilish usullari



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet127/195
Sana30.12.2021
Hajmi1,88 Mb.
#94181
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   195
Bog'liq
2511-Текст статьи-7155-1-10-20200711

Valyuta tavakkali va ularni sug‘urta qilish usullari 
Valyuta 
tavakkali 
deganda 
tashqi 
iqtisodiy 
operatsiyalar 
va 
TIA 
qatnashchilarining  xo‘jalik  faoliyati  natijalarini  valyuta  kurslari  o‘zgarishi  natijasida 
mumkin  bo‘lgan  o‘zgarishi  tushuniladi.  Xalqaro  iqtisodiy  operatsiyalarning  barcha 
subyektlari:  davlat,  valyutalar,  savdo  va  sanoat  kompaniyalari,  boshqa  yuridik  va 
jismoniy shaxslar valyuta tavakkaliga (xatariga) duch kelishi mumkin. 
Importchi  va  eksportchilar  tashqi  savdo  operatsiyalarini  amalga  oshirishda 
valyuta  tavakkalchiligiga  duch  keladilar.  Agar  eksportchi  tovarini  to‘lov  muddatini 
cho‘zish  bilan  savdo  qilsa  va  bunda  valyuta  sifatida  importchi  mamlakat  yoki 
uchinchi  mamlakat  valyutasi  olinsa    valyuta  tavakkaliga  duch  kelinadi.  Eksportchi  
valyuta  kursi  tushib  ketganida  o‘z  milliy  valyutasiga  nisbatan    sarflagan  harajatni 
qoplamasa    foyda  ko‘rmaydi  va katta  zarar  ko‘radi. Shunday  qilib  eksportchi  uchun  
valyuta  kursining  milliy  valyutaga  nisbatan  shartnoma  imzolashi  va  to‘lash  davrida 
pasayib ketishi - bu valyuta tavakkalidir. Bu davr har qanday tipdagi tashqi savdo va 
kredit  operatsiyalarini  amalga  oshirishda  to‘lov  muddatini  cho‘zilishini  ko‘zda 
tutilgan  yoki  tutilmaganidan  qat’iy  nazar  mavjud  bo‘ladi.  Bundan  chiqadiki  qariyib 
barcha tashqi savdo bitimlari valyuta tavakkaliga duch keladi. 
Importchilar  uchun  valyuta  tavakkali  (xavfi)  tovar  sotib  oliganda  narx  chet  el 
valyutasida  belgilanib,    davlat  valyutasiga  nisbatan  ko‘tarilsa  valyuta  tavakkali 
yuzaga keladi.  Bunda sotib olingan tovar uchun ko‘proq maxalliy valyuta sarflanadi. 
Tadbirkorlar  o‘z  ishlarining  oxirgi  natijalarini  iloji  boricha  uzoqroq  kelajak 
uchun  rejalashtiradilar.  Shuning  uchun  ham  g‘arb  korporastiyalari  amaliyotida 
valyuta tavakkali uchun vaqt hisobi korporastiya tomonidan bitim tuzish uchun qaror 
chiqqan kun olinmaydi. 
Valyuta tavakkalini  valyuta mablaglarini joylashtirish bo‘yicha operatsiyalarida 
paydo bo‘ladigan  xavf sifatida qarash lozim. Bu turdagi valyuta xavfidan banklar va 
ularning mijozlari shuningdek davlat ham zarar ko‘rishi mumkin. Bu holdagi valyuta 
tavakkallarida  moliya  keladi,  chunki  valyuta  mablag‘larini  joylashtirish  bo‘yicha 
operatsiyalar mazmuniga ko‘ra kredit harakteriga egadir. 
Yuqorida  aytilganlarning  barchasi  valyuta  xavfini  quyidagicha  izohlash 
imkonini  beradi:  valyuta  tavakkali  -  bu  xorijiy  valyuta  kursining  milliy  valyutaga 
nisbatan  tashqi  savdo,  kredit,  valyuta  operatsiyalarini  o‘tkazish  va  valyuta 
mablag‘larini  saqlash  vaqtida  o‘zgarish  natijasida  valyutalarining  noxush  qayta 
baholanishi, yoki valyutani yuqotish xavfidir. 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   195




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish