Тилини ривожлантириш департаменти ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
188 
Жазушы Дидар Амантай постструктурализмді ғылымға алып келген зерттеушілердің пікірін 
еш өзгеріссіз, тек ұлттық тұрғыда және көркем әдеби стиль арқылы қайталап отыр. Бұл автордың 
өз таңдауы. Мұндай романның да өз оқырмандары көбейер... Демек, постмодернистік әдіс қазақ 
әдебиетінде ХХ ғасырда пайда болып, тәуелсіздік жылдарында дамып келе жатқан бағыт. 
Постмодернизм жаңа, таңсық әдіс болғандықтан, бұл әдісті қазақ әдебиеті де және қазақ 
оқырмандары да әлі толықтай мойындай қойған жоқ. Олай болса, Ролан Бартша «Мәтін бе?», 
«Шығарма ма?» деген сауалдың жауабын уақыттың еншісіне қалдырамыз. Қандай жағдай 
болмасын, жазушы шығармалары бүгінгі заманның, қазіргі уақыттың еншісіндегі ең өзекті 
тақырыпты қамтып, сонымен қатар ізденістің шығармаға қалай ықпал ететіндігін нақты формамен 
көрсетіп отырған қаламгерлердің қатарында. Ал біз келесі бөлімдер арқылы автордың 
шығармасындағы модустық белгілерді жекелей талдауды қарастырамыз. Жазушы Дидар 
Амантайдың шығармашылығы бір ғана романмен яки әңгімемен шектелмейді. Сол үшін де біз 
оның әңгіме, мақала желілерінен бастап, романына дейінгі мәтін аясынан барынша модустық белгі 
мен стильдік ерекшеліктерді айқындауға тырыстық.
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
1.
Амантай Дидар. Қарқаралы басында: роман, повесть, әңгімелер, эсселер, өлеңдер. Бірінші 
кітап. – Алматы, 2010. – 396 бет.
2.
Грамматика русского языка. Т. 2. Синтаксис. Ч. 1. – М., 1954. – С. 81. 
3.
Виноградов В.В. О категории модальности и модальных словах // Виноградов В.В. Избранные 
труды. Исследования по русской грамматике. – М., 1975. – С. 59. 
4.
Грамматика современного русского литературного языка. – М., 1970. С. 542, 545.
5.
Крылова О. А., Максимов Л. Ю., Ширяев Е. Н. Современный русский язык: теоретический 
курс. Ч. 4. Синтаксис. Пунктуация. – М., 1997. С. 109 и сл. 
6.
Бес томдық шығармалар жинағы/ Әдебиет теориясы: Антология. 2-том /Джули Ривкин мен 
Майкл Райанның редакциясымен. /Шығармадан – мәтінге (Ролан Барт)/ – Алматы: «Ұлттық 
аударма бюросы» қоғамдық қоры, 2019. – 372 бет. 

---