Z. T. G‘ulomov, R. X. Nabiullin, G. Z. Kamilova jismoniy tarbiya va sport menejmenti о ‘zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi tomonidan 5610500 «Sport faoliyati

VII bob. SPORT MENEJMENTEDA BOSHQARUV
QARORLARI
7.1. Boshqaruv qarorlarining raohiyati va ularga qo‘yiIadigan
talablar
Reja:
Boshqaruv qarorlari tasnifi.
Sport menejmentida qaror qabul qilish texnologiyasi.
Sport menejmentida qaror qabul qilish texnologiyasi va 
uslublari.
Qarorlaming bajarilishini nazorat qilish.
Biznes-reja va uni bajarilish nazoratini tashkillashtirish.
Tadbirkorlik faoliyatini yuritish va samarali ko‘rsatkichlami 
ommaviylashtirish.
Tayanch iboralar:
Boshqaruv qarorlari, snif, qaror qabul qilish texnologiyasi, me- 
nejmentda qaror qabul qilish uslublari, qarorlaming bajarilishi, 
nazorat, 
biznes-reja 
nazoratini 
tashkillashtirish, 
tadbirkorlik 
faoliyati, samarali ko‘rsatkichlar, ommaviylashtirish.
Sportni boshqaruv jarayon sifatida talqin etiladi. Chunki, bosh- 
qalar yordamida maqsadlarga erishish uchun qilinadigan ish - bu 
qandaydir bir vaqtda qilinadigan harakatlar emas, balki muntazam 
o ‘zaro bo g iiq harakatlar seriyasidir. Har biri o‘ziga xos jarayon 
hisoblangan ushbu harakatlar tashkilotning muvaffaqiyati uchun 
juda muhimdir. Har bir boshqaruv funksiyasi ham jarayonni 
namoyon etadi. Chunki, ulaming har biri o'zaro bog‘liq harakatlar 
seriyasidan iboratdir. Boshqaruv jarayoni barcha funksiyalaming 
umumiy yig‘indisi hisoblanadi.
Ushbu konsepsiyaning dastlabki ishlab chiquvchisi hisoblangan 
Anri Fayol beshta asosiy funksiya mavjud deb hisoblaydi. Uning 
aytishicha: «boshqarish degani oldindan bashorat qilish va
240

---

rejalashtirish, tashkil etish, buyruq berish, muvofiqlashtirish va 
nazorat qilishni bildiradi». Boshqa mualliflar tomonidan boshqacha 
funksiyalar ro‘yxati ishlab chiqilgan. Zamonaviy adabiyotlarda 
quyidagi funksiyalar o‘z ifodasini topadi: rejalashtirish, tashkil 
etish, buyruq berish, motivatsiya, rahbarlik, muvofiqlashtirish, 
nazorat, kommunikatsiya, tadqiq qilish, baholash, qaror qabul qilish, 
personalni tanlash, vakillik va muzokaralami olib borish yoki 
bitimlar tuzish.
M.Meskon, A.Meskon va F.Xedourilarning fikriga ko‘ra, 
boshqaruv jarayoni rejalashtirish, tashkil etish, motivatsiya va 
nazorat kabi fonksiyalardan iborat. Boshqaruvning ushbu to‘rttala 
funksiyasi kommunikatsiya va qaror qabul qilish kabi bog‘lovchi 
jarayonlar bilan birlashtiriladi. Rahbarlik (liderlik) mustaqil faoliyat 
sifatida e ’tirof etiladi. Rahbarlik alohida ishchilar va ishchilar 
guruhiga ta’sir ko‘rsatish imkoniyatini shunday tarzda nazarda 
tutadiki, bunga ko‘ra ular tashkilotning muvaffaqiyati uchun nihoyat 
darajada muhim bo‘lgan maqsadlarga erishish yo‘lida ishlashadi.