Global yechimlar hujjatlari
7
Iqtisodiyot: ochiq kirish, ochiq baholash elektron jurnali 12 (2018–23)
G20 mamlakatlari boÿylab maÿlumotlarni yigÿish, oÿlchash va xalqaro
taqqoslash maqsadida ushbu
tashvishlarni qamrab oluvchi raqamli savodxonlikning izchil, standartlashtirilgan taÿrifi talab qilinadi. Ta'rif
raqamli vositalardan foydalanishda e'tiborga olinishi kerak bo'lgan bir nechta istiqbollarni o'z ichiga olishi
kerak.
Adabiyotlardan ko‘rinib turibdiki, asosiy e’tibor raqamli savodxonlikning kontseptual
mohiyatini tor doirada
aniqlashga qaratilgan. Bu faqat raqamli vositalardan foydalanishning texnik jihatlariga e'tibor qaratadigan va
kognitiv va axloqiy ongni istisno qiladigan o'lchovlarga olib keladi. Bunday mashg'ulotlarda qabul qilingan
tanlab olish strategiyalari butun mamlakatni etarli darajada ifodalamaydi. Ko'pincha, raqamli savodxonlikni
o'lchash vositalariga faqat
onlayn rejimda kirish mumkin, shuning uchun bunday imkoniyatlardan foydalana
olmaydigan ishchi kuchining katta qismi bundan mustasno. Raqamli savodxonlikning ishonchli vakillari
noto'g'ri yoki raqamli savodxonlikning murakkabligini mos ravishda ifodalamaydi. Masalan, Facebook-dan
foydalanish yoki Internetga kirish raqamli savodxonlikni anglatmaydi. Nihoyat,
raqamli savodxonlikning bu
xilma-xil o'lchovlari taqqoslanadigan raqamli savodxonlik ko'rsatkichi bilan tavsiflangan komponentlar
to'plamini aniqlay oladigan xalqaro miqyosda qabul qilingan standartlashtirish jarayoni tomonidan ma'lumotga ega emas.
2015 va 2016 yillardagi G20 kommunikalari raqamli tafovutni bartaraf etish bo'yicha bayonotlar berdi, lekin
asosan
infratuzilmani rivojlantirish, moliyaviy inklyuzivlik yoki raqamli savdoga qaratilgan. Qisman raqamli
savodxonlikni aniqlash va o‘lchashdagi qiyinchiliklar tufayli raqamli ko‘nikmalarni rivojlantirish zarurligiga
yetarlicha e’tibor berilmayapti. OECD tomonidan ishlab chiqilgan G20 malakalari strategiyasi XMTning
maÿlumotlari bilan birgalikda G20 aholisi ega boÿlgan koÿnikmalarni oshirish va ulardan
yaxshiroq foydalanish
dolzarbligini tan oldi (OECD, 2015). Strategiya raqamli ko'nikmalarga to'g'ridan-to'g'ri taalluqli bo'lmasa-da,
strategiya ta'lim dasturlari va ish beruvchilar ehtiyojlari o'rtasidagi muvofiqlashtirishni va ish beruvchilarning
rivojlanayotgan mehnat bozorida xodimlarning malakasini ta'minlashda yordam berishga chaqirdi. 2-jadvalda
agentliklarda raqamli malaka va raqamli savodxonlikni o'lchash bo'yicha qabul qilingan pozitsiyalar jamlangan.
G20 raqamli savodxonlik kun tartibini yanada rivojlantirish uchun choralar ko'radimi degan savol tug'iladi.
Kognitiv va axloqiy tashvishlar to'g'risida xabardorlikni rivojlantirishni istisno qilish uchun raqamli
vositalardan foydalanganda o'quv dasturlarining faqat texnik operatsiyalarga e'tibor qaratish tendentsiyasi
o'quvchilar va mavjud xodimlarga raqamli treningni taklif qilishda uzoq muddatli xavf tug'diradi. Ko'pincha
o'quv dasturlari o'quvchilarning yangi ma'lumotlarni
baholash, tanqid qilish, sintez qilish va ishlab chiqarish
uchun kognitiv ravishda qo'llash qobiliyatini rivojlantirmasdan, odatiy ish jarayonlarini o'rganishga
yordam
beradi. Buning xavfi shundaki, o'quvchilarga tanqid qilish, o'zgartirish kiritish yoki texnologiyalarni yangi,
innovatsion va mas'uliyatli tarzda qanday qo'llash haqida qayg'urish o'rgatilmagan (YUNESKO, 2016).
Raqamli texnologiyalardan foydalanganda nima to'g'ri ekanligini va qanday ma'noga ega bo'lishini
bilish
texnologiyaning o'zidan foydalanish kabi bir xil darajada muhimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: