6- mavzu: Tarix ta’limida zamonaviy axborot texnologiyalarini joriy etish Reja

Microsoft Power Point
— universal, imkoniyatlari keng bulgan, ko’rgazmali 
grafika amaliy dasturlari sirasiga kiradi va matn, rasm, chizma, grafiklar, 
animatsiya effektlari, ovoz, videorolik va boshqalardan tashkil topgan slaydlarni 
yaratish
imkonini 
beradi.
Slayd
— ma’lum bir o’lchamga ega bo’lgan muloqot varaqlari hisoblanadi. Unda 
biror 
maksad 
bilan 
yaratilayotgan 
namoyish 
elementlari 
joylanadi.
Slaydlar ketma-ketligidan iborat tayyor taqdimotni kompyuter ekranida, 
videoproyektor yordamida katta ekranda namoyish kilish mumkin. Taqdimotni 
tashkil kilish — slaydlar ketma-ketligini loyihalash va jihozlash demakdir.
Taqdimot axborot texnologiyasining samaradorligi ko’p jihatdan takdim etuvchi 
shaxsga, uning umumiy madaniyati, nutq madaniyati va x.k.larga boqlik ekanligini 
ham 
unutmaslik 
lozim.
Power Point dasturi Microsoft firmasining Windows qobig’i ostida yaratilgan 
bo’lib, ushbu dastur prezentatsiyalar (taqdimot qilish, ya’ni tanishtirish) bilan 
ishlash uchun eng qulay bo’lgan dasturiy vositalardan biridir. Bu dastur orqali 
barcha ko’rgazmali qurollarni yaratish va ba’zi joylarda esa ma’lumotlar bazasi 
sifatida ham qo’llash mumkin. Ayrim hollarda, bu dasturdan multimedia 
vositalarini boshqarish va ularni qo’llab, namoyish etuvchiqurilmalarga yuborish 
vazifalarini 
ham 
bajarish 
mumkin. 
Power Point dasturida taqdimot materiallarini tayyorlash quyidagi bosqichlardan 
iborat (3.3-chizma): 

g’oyaning shakllanishi;

ma’lumot yig’ish;

reja tuzish;

matn tanlash;

dizayn tanlash;

animatsiya tanlash.
TEXNIK VOSITALARDAN FOYDALANISH
Ta’lim jarayonida texnik vositalardan foydalanish juda muhim o’rin egallaydi. 
Ushbu vositalar yordamida mashg’ulotlarni zamonaviy talablarga javob beradigan 
tarzda olib borish hamda ta’lim oluvchilarning diqqatini jalb etishda keng 
foydalanish mumkin. Texnik vositalar ma’lumotlarni vizuallashtirishga yordam 
berib, kerakli tasvir va matnlarni yozib olish va saqlash imkonini beradi. Ta’lim 
beruvchilar doska tasvirlari, flipchart tasvirlari va kodoskop slaydlari kabi vizual 

---

vositalarni o’zlari ishlab chiqadilar. Shu sababli bunday vositalardan foydalanish 
qoidalari, ularning afzallik va kamchiliklarini hisobga olish lozim. quyidagi 
materiallarda bo’r doska, flipchart, kodoskop, pinbord doskasi va videoproyektor 
kabi texnik vositalardan foydalanish bo’yicha yo’l-yo’riqlar berilgan.
BO’R DOSKA 
Bo’r doska eng qadimgi, arzon va boshqalarga nisbatan ko’proq ishlatiladigan 
vosita 
hisoblansa 
kerak.
Mana ko’p yillardirki, u nazariy va amaliy darslarda qo’llaniladigan texnik vosita 
hisoblanadi. Bugungi televizorlar va kompyuterlar dunyosida doska sinfdagi eng 
ishonchli 
va 
ko’proq 
qo’llaniladigan 
o’quv 
vositasidir.
Doskadan foydalanishni ham rejalashtirib olish zarur. Buning uchun o’tiladigan 
mavzu bo’yicha doskaga yoziladigan matn va chizmalar tartib bilan 
rejalashtirib, 
qog’ozga 
xomaki 
varianti 
ishlab 
chiqiladi.