Avlokulov A. Z., Sherimbetov I. X. Xalqaro audit. O‘quv qo‘llanma (amaliy mashg‘ulot o‘tish uchun). T.: Iqtisod moliya, 2017. – 150 b

 
3-masala.
Auditorlik hisobotini imzolashdan oldin, auditor shuni aniqladiki, 
mijozning filiallaridan biriga kuchli shamol tufayli katta zarar yetkazilgan. Bu hodisa 
moliyaviy hisob sanasidan keyin ro‘y bergan. Zarar sug‘urta kompaniyasi tomonidan 
qoplanmaydi. 
Talab qilinadi:
1. Bu hodisa kompaniyaning moliyaviy hisobotiga ta’sir ko‘rsatadimi?
2. Agar shunday bo‘lsa buxgalteriya hisobida nima o‘zgaradi? 
 
4-masala.
Audit o‘tkazish davrida keyingi yilning boshida shartnoma tuzilgan 
bo‘lib, unga ko‘ra sizning mijozingiz tovar-moddiy boyliklar sotadi va hisobot 
yilidagiga nisbatan 10 marta ko‘proq daromad olishini aniqladingiz. 
Talab qilinadi: 
1. Bu xo‘jalik muomalasi tekshirilayotgan yil hisobotiga va auditor xulosasiga 
qanday ta’sir qiladi? 
 
5-masala.
Dorman Home Builders kompaniyasi bosh buxgalteri kasalligi 
tufayli, tugayotgan hisobot davri uchun malakasi yuqori bo‘lmagan buxgalter 
yordamchisi kompaniyaning buxgalteriya balansini tuzdi. Tuzilgan balansda bir qator 
xatoliklar mavjud. Yordamchi buxgalter qisman balans to‘g‘risida tushunchaga ega 
ekanligi va uning barcha muomalalarning natijalarini qo‘shilishi, ya’ni yig‘ish orqali 
tuzilishini bilganligi bois kompaniya balansini tuzdi. Lekin natijalar balans 
(tenglik)ni keltirib chiqarmadi va tenglikni keltirib chiqarish uchun u xususiy kapital 
so‘mmasiga korrektirovka kiritish orqali balansni chiqardi. Balans moddalari 
so‘mmalari to‘g‘ri aks ettirilgan, ammo xususiy kapital so‘mmasida xatolik mavjud. 
 
Dorman Home Builders kompaniyasining 
2017 - yil 1- yanvar holatiga buxgalteriya balansi 
Aktiv 
Summa, 
ming 
AQSH 
Passiv 
Summa, ming 
AQSH dollari 

---

69 
dollari 
Kassa 
2,000 Olinadigan schotlar 
3000 
Kanselyariya 
tovarlari 
1,000 Xizmat ko‘rsatishdan olingan daromad 
35,000 
Kapital 
qo‘yilmalar 
22,000 Mulk solig‘i bo‘yicha xarajatlar 
800 
Reklama 
xarajatlari 
500 To‘lanadigan schotlar 
8,000 
Ofis mebeli 
10,000 
Xususiy kapital 
To‘lanadigan 
qarzlar 
16,000 
Ijara xarajatlari 
4,000 Jami xususiy kapital 
8,700 
Jami aktivlar 
55,500 Jami majburiyatlar va xususiy kapital 
55,500 
Talab qilinadi:
1.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim? 
2.
2016 - yil 1 - yanvar holatiga to‘g‘ri buxgalteriya balansini tuzing. Aktivlar va 
majburiyatlar so‘mmasini hisoblang.
3.
Xususiy kapitalning to‘g‘ri so‘mmasini chiqarish uchun farqlarni aniqlang.
4.
Yuqorida keltirilgan moddalarning ayrimlari nima uchun buxgalteriya 
balansida aks ettirilmasligi kerakligini izohlang.