O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi


deb qо„shimcha iste‟mol qilingan mahsulotdan qо„shimcha olinadigan nafga aytiladi



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/185
Sana30.12.2021
Hajmi1,49 Mb.
#93353
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   185
Bog'liq
iqtisodiy tarbiya nazariyasi

deb qо„shimcha iste‟mol qilingan mahsulotdan qо„shimcha olinadigan nafga aytiladi. 
Ne‘matning qiymatini ana shu meyoriy naflilik belgilaydi.  «Avstriya maktabi» asoschilari 
naflilikni pasayishi qonuniga umumiy tus berishga harakat qilishgan. F. Vizer bu qonun «hamma 
narsaga, ochlikdan tortib muhabbatgacha» tegishli deb kо‗rsatadi. 
Bu  qonunga  binoan  ehtiyojlar  qondirilishiga  qarab  tо‗yinish  darajasi  о‗sadi,  naflilik  esa 
pasayadi,  ya‘ni  ehtiyojni  qondiruvchi  ne‘matning  har  bir  yangi  birligi  avvalgisiga  qaraganda 
kamroq  naf  keltiradi.  Ana  shu  ne‘matning  zaxirasi  talabni  qondirishning  chegarasi  bо‗ladi. 
Zaxiraning  о‗zgarishiga  qarab  chegara  ham  о‗zgaradi.  Meyoriy  naflilikni  YE.  Bem-Baverk,  K. 
Menger  keltirgan  misol  bilan  quyidagicha  tushuntiradi:  tarkidunyo  qilgan,  о‗rmonda  yashovchi 
zohidning  5  qop  doni  bor.  Uning  birinchi  qopi  о‗z  iste‘moli  uchun,  ikkinchi  qop  zaxira, 
uchinchisi  parrandalar  boqish  uchun,  turtinchisi  pivo  tayyorlash  uchun,  beshinchisi  ermakka 
boqilayotgan tо‗tiqush uchun muljallangan. 


     Agar  u  qoplardan  birini  yо‗qotsa,  birinchi  navbatda  tо‗tiqush  boqishdan  voz  kechadi. 
Chunki  u  ehtiyojlarni  qondirish  zarurligi  nuqtai  nazaridan  qaralsa,  eng  oxirida  turibdi.  Donning 
qiymati aynan ana shu beshinchi qopning qadri bilan о‗lchanadi. 
Ana  shu  eng  oxirgi  ehtiyojni  qondiradigan  naflilik  meyoriy  naflilik  bо‗ladi.  Ehtiyoj 
о‗zgarmagani  hodda  zaxira  kо‗paysa,  meyoriy  naflilik  kamaadi,  aksincha  bо‗lsa,  naflilik 
kо‗tariladi.  Shunga  muvofiq  ravishda  narx  ham  о‗zgaradi.  Shunday  qilib,  har  bir  ne‘matning 
qadr-kimmati:  a)  ehtiyojni  qondirishning  zarurlik  darajasiga;  b)  shu  ne‘matning  tо‗kinlik 
darajasiga bog‗liq. 
Naf  umumiy  hamda  meyoriy  nafga  bо‗linadi.  Umumiy  naf  deb,  ma‘lum  tovar  yoki 
xizmatlar  birligi  tо‗plamini  iste‘mol  qilishdan  olinadigan  qoniqishga  aytiladi.  Meyoriy  naf  esa 
iste‘molchining tovar  yoki xizmatning qо‗shimcha birligidan kо‗rgan nafi, ya‘ni umumiy nafga 
qо‗shilgan nafni bildiradi. 
Iqtisodiy nazariyada marjinalizm maktabi naflilikka alohia diqqat-e‘tibor qaratadi. Meyoriy 
naflilik  qanday  о‗lchanadi  va  taqqoslanadi.  Uning  umumiy  о‗lchovi  bormi?  Ana  shu  savollar 
javobiga kо‗ra meyoriy naflilik nazariyasi tarafdorlari ikki yо„nalishga bо„linadi: kardinalistik 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish