2 mundarija

1-chizma. Ta’limda mobil texnologiyalardan foydalanishning afzalliklari.   
Bugungi kunda xorijiy mamalakatlar tajribasi shuni ko’rsatmoqdaki, ta’lim tizimida 
mobil  texnologiyalarini  qo’llashning  ikkita  asosiy  konsepsiyasi  mavjud.  Ular 
quyidagilardir:   
•  Bring your own device (BYOD);   
•  Give your own device (GYOD);   
BYOD  –  «o’z  qurilmangizni  keltiring»  konsepsiyasi  bo’lib,  unga  ko’ra  ta’lim 
oluvchilar  ta’lim  jarayonida  o’z  mobil  qurilmalari  yoki  ko’chma  shaxsiy 
kompyuterlaridan foydalanishadi.   
GYOD – «menga qurilmangizni bering» konsepsiyasida esa, ta’lim   
oluvchilarga ta’lim jarayonida foydalanishlari uchun mobil qurilmalar, ko’chma shaxsiy 
kompyuterlar beriladi.   
O. V. Tsoy[7] BYOD konsepsiyasining quyidagi afzalliklarini alohida sanab o’tgan:   
 
Ixtiyoriy    mobil   
qurilmadan 
 
foydalanishning 
 
qulayligi.  
 
Barcha   

---

16 
  
 
  
foydalanuvchilarni qoniqtiradigan: tashqi ko’rinishi, shu bilan bir qatorda, ularga mos 
keladigan  qo’shimcha  xususiyatlar  va  texnik  tavsiflarga  ega  qurilmalarni  ommaviy 
xaridini amalga oshirish qiyin kechadigan jarayondir.   
 
Texnologiyalarning  eskirishi.  Mobil  qurilmalar  bozori  shiddat  bilan 
rivojlanib,  avvalgi  avloddan  yuqori  bo'lgan  yangi  qurilmalar  paydo  bo'lmoqda.  Ta'lim 
muassasalari mobil qurilmalarini tezda, shuningdek, takror va takror yangilashga qodir 
emas.    
 
Qurilmalardan shaxsiy maqsadlarda foydalanish. Ta’lim oluvchilar shaxsiy 
maqsadlar uchun mobil qurilmadan foydalanadilar.   
Mazkur konsepsiya kamchiligi sifatida esa, ta’lim oluvchilarning barchasi ham zarur 
planshet va mobil texnologiyalarga ega emasligini ta’kidlash lozim.    
GYOD konsepsiyasi uchun barcha muammolar ta’lim muassasasining byudjeti bilan 
bog’liq bo’lib, har bir ta’lim oluvchiga mobil qurilmalarni taqdim etish uchun byudjetni 
oshirish kerak bo’ladi.    
Yuqorida ta’riflangan konsepsiyalardan bizning sharoitga mos va muvofig’ini tanlab 
olish maqsadida Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti  
Kasb ta’limi fakulteti «Kasb ta’limi(Kompyuter grafikasi va dizayn)» ta’lim yo’nalishi 
1-4 bosqich talabalari o’rtasida so’rovnoma o’tkazildi. Anketa so’rovnomasida 89 nafar 
talaba qatnashdi. Olingan natijalarga ko’ra so’rovnomada qatnashgan talabalarning 75 
nafari, ya’ni 84,3% i Android operatsion tizimda ishlovchi mobil telefonlardan, 11 
nafari, ya’ni 12,4 % i esa iOS operatsion tizimli mobil qurilmalardan, 1 nafari ya’ni 1,1 
%i boshqa turdagi operatsion tizim(Nokia series 20, Symbian va h.k)ga ega mobil 
telefonlardan foydalanishi aniqlandi.    
Shuningdek,  so’rovnoma  natijalari  shuni  ko’rsatdiki,  talabalarning  84,3%  (75 
nafar)i internet tarmog’iga ulanuvchi o’z shaxsiy mobil qurilmasiga ega. 13,5%   
(12 nafar) talabalar shaxsiy mobil telefonim bor, lekin internet tarmog’iga ulanmaydi, 
2,2% (2 ta) talaba esa shaxsiy mobil qurilmaga ega emasman deb javob berishdi.    
So’rovnoma davomida «Mobil qurilmalar orqali ta’lim olish mumkinmi?»  

---

17 
  
 
  
mazmundagi  berilgan savolga  80,9  %  talaba  «Xa,  mobil qurilmalar  orqali  ham  ta’lim 
olish  mumkin»  degan  fikrni  bildirishgan.  Ayrim  talabalar  mobil  texnologiyalaridan 
ta’limiy  maqsadlarda  foydalanayotganliklari,  xususan,  til  o’rganayotganliklarini  ham 
aytib o’tishgan.     
Har ikki konsepsiyaning afzallik va kamchiliklari hamda o’tkazilgan so’rovnoma 
natijalariga tayanib, mazkur sharoitda «Kasb ta’limi (Kompyuter grafikasi va dizayn)» 
ta’lim  yo’nalishi  talabalariga  «Web  dasturlash  va  dizayn»  fanini  o’qitishda  mobil 
texnologiyalardan foydalanishning BYOD konsepsiyasi eng maqbul tanlov ekanligi  
ma’lum bo’ldi.