Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №37 (том 4)

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.Quronov D,Mamajonov Z,Sheraliyeva M. Adabiyotshunoslik lug‘ati.T; 
Akademiknashr, 2013 
2.Sulton I. Adabiyot nazariyasi T: O‘qituvchi, 1986 
3.B.Bekmetov.Sen bilan hayotman. Urganch: Xorazm, 2018 
4.R.Bahrom. Sharqqa qaytgan shoir. Urganch: Quvonchbek-Mashhura, 2018. 
5.O‘zbek tilining izohli lug‘ati.-T: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2008. 

---

21 
ФИО автора: 
Рустамова Дилора Нарзуллаевна 
Қашқадарё вилояти Шаҳрисабз туман 29-мактабнинг биринчи тоифали 
математика фани ўқитувчиси

Название публикации:
«МАСАЛАЛАР ЕЧИШДА ЎҚУВЧИЛАРНИНГ 
ИЖОДИЙ ҚОБИЛИЯТЛАРИНИ ЎСТИРИШ» 
Аннотация: 
Ушбу мақолада масалалар тузиш, уларнинг ечимларини 
умумлаштириш ва бир масалани турли усуллар билан ечишда ўқувчи 
ижодкорлигини ошириш, фикрлаш, қобилиятини мустаҳкамлаш, эслаб қолиш, 
ёдда қолган қоидаларни амалда яни мисол ва масала ечишда қўллай билиш, 
фикрини эркин баён қила олиш каби ҳусусиятларни шакллантириш хусусида 
мулоҳазалар юритилган.
Калит сўзлар:
Расм асосида масала туза олиш, масала шартига кўра 
тенглама ёки схема чизиш, ечимларни умумлаштириш, ўқувчилар фикрини 
ижодий ёритиб бериш, фаол фикрлашни ўрганиш. 
Дарс 
жараёнида ўқитувчи синфга кирганда ҳаммаси ҳам ўша 
режалаштирилгандай бўлмаслиги ҳам мумкин. Ўқувчининг фикрига кўра 
ўқитувчида янги ғоя пайдо бўлиши мумкин.
Мисол учун; намунавий дарс ёки анъанавий дарсни кузатишга кирган 
математика фани ўқитувчилари фикр билдириб “Сизлар яхши масала ечдингиз” 
деб айтишади бунда ўқувчи фахрланиб шу фанга ва ўқитувчисига нисбатан 
меҳри ошади лекин, манашу фикрига қўшимча қилиб сен бу усулда ишладинг 
бу масалани яна бошқа усуллари бор деб кўрсатса ўқувчи фанга қизиқиб ижодий 
топилмаларни қидиришга ҳаракат қилади. 
Маълумки ҳар бир машқ айниқса масалалар фаол фикрлашни, аниқ ечимлар 
излашни, натижаларни масаланинг шартида берилганлар билан таққослаш, 
текшириш талаб қилинса самара беради. 
Ўқувчининг хотирасини ва минимал билимини оширишда масалалар ечиш 
катта аҳамиятга эга. 
Таълим-тарбия ҳамиша такомиллашиб ўзгариб борадиган жараёндир. 

---

22 
Дарс мавзусини тузишда ҳар-бир аниқ синф ҳусусиятидан келиб чиқиб 
ўқувчилар индивидуал ишларини самарали ташкил қилишдир. Ўқитувчининг 
ўтадиган мавзусида акс эттирилган шу ҳолда самарали бўладики, қачонки бир 
томондан ўқувчининг фаолиятини ташкил қилади, уни мавзуда белгиланган 
билим, малака, кўникма ҳосил қилишга йўналирилади иккинчи томондан 
ўқувчининг фикрини, ижодини ёритиб беришга тўсқинлик қила олмайди. 
a)
Кулол биринчи кун 190 дона кўза ясади. Уни иккинчи кун ясанаган 
кўзалари сони 321 дона. 
Кулол иккинчи кун қанча кўза ясаган? 
Ўқувчи бу масалани ҳушёрлик билан 321-190=131 та деб айтади