Zbekiston respublikasi andijon davlat universiteti

III Yangi mavzu bayoni 

---

Konstruksiyasi sodda detallarni bitta tekislikda tasvirlash mumkin. Masalan, 
,,qistirma“ deb ataluvchi detalni H tekisligiga proyeksiyalash jarayoni 17.1-
chizmada ko‘rsatilgan. Qistirma H ga parallel bo‘lgani uchun uning qalinligi 
ko‘rinmaydi. 0‘rtasidagi silindrik tesliik va qistirma konturining tasviri o‘ziga teng 
tasvirlangan. Chizmada H tekisligini frontal vaziyatga keltirilsa, 17.1-chizma, b 
dagidek ko‘rinishga o‘tadi. Bu yerda qistirmaning qalinligi ko‘rsatilsa, uto’g’risida 
to’liq ma’lumotga ega bo’lishi mumkin
 
 
IV Darsni mustahkamlash 
___Chizmada detal qalinligi qanday ko`rsatiladi? 
___Detalning chizmada ko`rinmaydigan qismlari qanday chiziqda chiziladi? 
V Dars Yakuni
Darsda faol qatnashgan o`quvchilar baholanadi 
VI Uyga vazifa
Chizma chizib kelish.. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

Xulosa 
Uslubiyat sifatidan matematik modellashtirish matematika, fizika, biologiya 
va boshqa ilmiy fanlar bilan almashtirib bo‘lmaydi, ular bilan raqobat qilmaydi. 
Aksincha uning sintezlash rolini ta'kidlamasdan bo‘lmaydi. Matematik 
modellashtirish uchligini yaratish va qo‘llash turli metodlar va yondoshuvlar – 
chiziqsiz modellar sifat analizidan tortib zamonaviy dasturlash tillariga asoslanadi 
va fanning turli – tuman yo‘nalishlarini qo‘shimcha yangi rag‘batlantiradi. 
Masalaga kengroq yondoshgan holda aytish mumkinki, modellashtirish turli 
“mutaxassislar” ijodiy faoliyatida uchraydi – tadqiqotchilar va tadbirkorlar, 
siyosatchilar va harbiy qo‘mondonlar. Bu sohalarga aniq fanlarning joriy qilinishi 
intuitiv “ modellash” ni chegaralab, ratsional metodlar qo‘llanilish maydonini 
kengaytirdi. Albatta, matematik modellashtirish samarali bo‘lish uchun u yaxshi 
ma'lum bo‘lgan professional talablarga javob berishi kerak: asosiy tushunchalar va 
farazlarni aniq for-mulirovkasi, ishlatilayotgan modellar adekvatligining 
aposterior 
analizi, 
hisoblash 
algoritmlari 
to‘g‘riligining 
kafolatlanishi 
va 
h.k. 
Agar “inson faktori”, ya'ni murakkab formallashgan ob'ektlar ishtirokida 
sistemalarni modellashtirish haqida gap ketganda, yuqoridagi talablardan tashqari 
matematik va maishiy atamalarni (bir xil eshitiluvchi, ammo turli ma'noga ega) 
aniq 
farqlash, hodisa va jarayonlarni o‘rganishga tayyor matematik apparatni 
ehtiyotkorlik bilan qo‘llash va boshqa bir qator talablar ham qo‘shiladi. 
Axborot jamiyati muammolarini hal etishda faqatgina kompyuter qudratiga 
va informatikaning boshqa vositalarigagina ishonib qolish unchalik ham to‘g‘ri 
emas. Matematik modellashtirish bosqichlarining doimiy mukammallashib borishi 
va uning zamonaviy axborot – modellash sistemalariga tadbiq etilishi metodologik 
imperativdir. Faqat uning bajarilishigina zaruriy yuqori texnologiyali, 
raqobatbardosh va rang-barang moddiy va intellektual mahsulotga ega bo‘lish 
mumkin. Atrofimizdagi olam qonunlari o‘zgarmas va tadqiqotlarda bundan 
samarali foydalanish mumkin.