Operatsion tizimlar tt 11-20 s mustaqil ish Ravshanov Javohir Mavzu: 1

Bir martalik amallar (operatsiyalar) 
 
Jarayonning kompyuterdagi murakkab xayot yo`li uni tug`ilishidan boshlanadi. 
Jarayonlar kontseptsiyasini qo`llovchi ixtiyoriy OT, jarayon yaratish vositasiga ega 
bo`lishi kerak. 
Eng oddiy tizimlarda (masalan, faqat bitta aniq ilova ishi uchun loyixalashtirilgan 
tizimlarda) xamma jarayonlar tizim satrida tug`ilishi mumkin. Murakkabroq 
operatsion tizimlar, jarayonlarni zaruriyat bo`yicha dinamik xolda yaratadilar. 
Operatsion tizim startidan so`ng, yangi jarayon tug`ilishi sababchisi bo`lib 
maxsus tizimli chaqiriq bajargan foydalanuvchi jarayoni yoki operatsion tizim 
bo`lishi mumkin, ya’ni natijada yana jarayon bo`lishi mumkin. 
Yangi jarayon tug`ilishiga sabab bo`lgan jarayon ota jarayon(parent process) 
deyiladi, qaytadan yangi yaratilgan jarayon–farzand jarayon deyiladi(child process). 
Farzand jarayon o`z navbatida yana yangi farzand jarayonni yaratishi mumkin va 
tizim ichida jarayonning geneologik daraxtini to`plamini xosil qiladilar, ya’ni 
geneologik o`rmon xosil bo`ladi. 

---

Rasm.7.3 soddalashtirilgan jarayonlarning o`rmoni. Strelka ota –farzand 
munosabatini ko`rsatadi. 
Jarayon tug`ilishida tizim yangi PCB tuzadi bunda jarayon tug`ilishi xolati bilan 
uni to`ldira boshlaydi, yangi jarayon o`zining yagona identifikatsiya tartib raqamini 
oladi. Biror bir jarayon tugashi bilan bo`shagan identifikatsiya nomeri boshqa 
jarayon uchun ishlatilishi mumkin. 
Odatda o`zining funktsiyalarini bajarish uchun jarayon –farzand ma’lum 
resurslarni talab qiladi: xotira, fayllar, kiritish –chiqarish qurilmalari va xokazolar. 
Ularni ajratishning ikki xil xolati bor. Yangi jarayon o`ziga ota jarayon resurslarini 
olishi mumkin. Bunda u resurslarni ota –jarayon yoki boshqa farzand –jarayonlar 
bilan bo`lishadi yoki resurslarin bevosita operatsion tizimdan olishi mumkin. 
Ajratilgan resurslar xaqidagi ma’lumot PCB ga kiritiladi.