Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

Бразилия, Озарбайжон, Миср, Чехия
каби давлатлар конституцияларида ўрин олган. 
Ушбу норма жиноят ёки ҳуқуқбузарлик содир этганларни 
жазолаш билан бирга, аввало, жабрланувчиларнинг бузилган 
ҳуқуқлари тикланишини, уларга етказилган моддий ва маънавий 
зарарлар қопланишини кафолатлайди.
34-савол:
Шахсий ва оилавий сирга эга 
бўлиш ҳуқуқи янги таҳрирдаги Конститу
-
ция лойиҳасида мустаҳкамланмоқда, бу 
фуқароларга нима беради?
Жавоб:
Шахсий ва оилавий сирларга эга бўлиш инсоннинг 
муҳим ҳуқуқларидан бўлиб, у давлат томонидан кафолатланиши, 
Конституция ва қонун ҳужжатлари билан муҳофаза этилиши 
лозим.
Шу муносабат билан янги таҳрирдаги Конституциямиз 
лойиҳасининг 31-моддасида 
ҳар бир инсон шахсий ва 
оилавий сирга эга бўлиш ҳуқуқини
белгиловчи муҳим 
қоида мустаҳкамланмоқда.
Шахсий сирлар – бу инсон ҳаётидаги воқеалар, 
фактлар, шароитлар тўғрисидаги ҳар қандай инсоннинг 
ўзи очиқлашни хоҳламаётган маълумотлар
дир. Қачонки 
шахс бу маълумотларни ўз хоҳишига кўра очиқласа, унинг сир 
тутилиш мақоми бекор бўлади.

---

60
Оилавий 
сирларнинг 
шахсий 
сирлардан 
фарқи 
шундаки, у оиланинг бир неча 
аъзоларига тегишли бўлади. 
Бунда, сир оиланинг барча 
аъзолари томонидан эмас, балки 
бир-икки аъзоси томонидан ҳам 
махфий деб топилиши мумкин. Оилавий сирларда маълумотлар 
оиланинг барча аъзоларига ёхуд баъзи бирларига алоқадор ҳам 
бўлиши мумкин.
Шахсий ёки оилавий сирга нафақат кишини ёки унинг 
оиласини обрўсизлантирувчи, шарманда қилувчи маълумотлар, 
балки шахс махфий сақлаб қолишни истаётган бошқа 
маълумотлар ҳам киради.
Афсуски, кейинги пайтларда ижтимоий тармоқлар орқали 
шахснинг оилавий ёки шахсий сири тўғрисидаги маълумотларни, 
фотосуратлар, ўзаро ёзишмаларни унинг розилигисиз қонунга 
хилоф равишда йиғиш ёки тарқатиш ҳолатлари кузатилмоқда.