Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

адолатли суд муҳокамасига
бўлган ҳуқуқи ҳисобланиб, 
эҳтиёт 
чораси 
сифатида 
қамоққа 
олишга 
санкция 
бериш, лавозимдан четлаштириш ва шахсни тиббий муассасага 
жойлаштириш тарзидаги процессуал мажбурлов чораларнинг 
асослилигига фақат суд томонидан баҳо бериш амалиётининг 
жорий қилиниши, ўз навбатида, 
суднинг мустақиллиги, 
холислиги ва беғаразлигини
таъминлашни, жиноят 
процессида 
тортишув принципини кучайтиришни
назарда 
тутади. “Хабеас корпус” институти қўлланишини янада 
кенгайтириш доирасида почта-телеграф жўнатмаларини хатлаб 
қўйиш ва эксгумация қилиш каби тергов ҳаракатларини 
ўтказишга санкция бериш бўйича ваколатлар прокуратурадан 
судларга ўтказилди.
Қамоқ эҳтиёт чорасининг судлар томонидан қўлланилиши 
амалиётини келтирадиган бўлсак, 
2022 йилда
тергов 
органларидан судларга келиб тушган жами 
24 118 та 
илтимосномадан 
23 503 таси
қаноатлантирилган, 
485 таси
эса 
рад этилган, яъни 485 нафар шахсга нисбатан асоссиз равишда 
қамоқ эҳтиёт чораси қўлланилишининг олди олинган. 
Ўзбекистон Республикасининг Президенти Шавкат Мирзиёев 
2022 йилнинг 20 июнь куни Конституциявий комиссия аъзолари 
билан учрашувдаги нутқида 
“Хабеас корпус” институтини 
ривожлантириш зарур. ... Бу ҳақдаги муҳим нормани 
ҳам Асосий қонунимизда акс эттиришимиз зарур. Бундай 
қоидалар инсон, унинг ҳаёти, ҳуқуқ ва эркинликлари – 
олий қадрият деган эзгу тамойилга ҳар томонлама мос 
келади”
, деб таъкидлади.
Шу мақсадда янги таҳрирдаги Конституциямиз лойиҳасининг 
27-моддасида 
“Ҳибсга олишга, қамоққа олишга ва қамоқда 
сақлашга фақат суднинг қарорига кўра йўл қўйилади. 

---

48