O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti psixologiya nazariyasi va amilyoti kafedrasi

qaytarishdir.
Bu qaytarish qayd 
qilingan obraz sifatida inson ongida uzoq muddatli xotirada saqlanadi va 

---

187
vaziyat paydo bo‗lganda, 
ob‟ektivlashadi
, ya‘ni o‗z kuchini va mavjudligini 
ko‗rsatadi. Shuning uchun ham agar chet el tajribasiga murojaat qiladigan 
bo‗lsak, u yerda biror g‗oyani ongga singdirish uchun bir odam yoki biror 
guruh o‗z siyosiy, mafkuraviy yoki boshqa qarashlarini bir xil so‗zlar va 
iboralar, harakatlar bilan qaytaraveradi va shu yo‗l bilan ko‗p chilikning 
ma‘qullashiga erishadi. Ayniqsa, saylov oldi tadbirlarida ana shu usul keng 
qo‗llaniladi. Shulardan kelib chiqib, ijtimoiy ustanovkalarni o‗zgartirishning 
usullari va psixologik vositalari orqali ham dunyoqarashni o‗zgartirishga 
erishish mumkin. 
Xulosa qilib aytganda, shaxsga sotsial-psixologik yondatish uni 
ma‘lum guruhlarning a‘zosi, konkret sharoitida o‗ziga o‗xshash shaxslar 
bilan muloqotga kirishuvchi konkret odam deb tushunishdir. 
 
Shaxsga qo„yiladigan ijtimoiy talablar 
Ijtimoiy normalar, sanksiyalar, rollar ijtimoiy mexanizmlar sifatida 
shaxs xulq - atvorini ma‘lum ma‘noda boshqarib, muvofiqlashtirib turishga 
yordam beradi. Lekin insonning komilligi, uning ahloq - ijtimoiy normalar 
doirasidagi maqbul harakati uning o‗ziga ham bog‗liqdir. Odamning o‗z - 
o‗zini anglashi, bilishi va o‗z ustida ishlashi avvalo uning diqqati, ongi 
bevosita o‗ziga, o‗z ichki imkoniyatlari, qobiliyatlari, hissiy kechinmalariga 
qaratilishini taqozo etadi. Ya‘ni, ijtimoiy xulq - shaxs tomonidan uni o‗rab 
turgan odamlar, ularning xulq - atvorlariga e‘tibor berishdan tashqari, 
o‗zining shaxsiy harakatlari va ularning oqibatlarini muntazam tarzda tahlil 
qilib borish orqali, rollarni muvofiqlashtirishni ham taqozo etadi.