O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

18.4. XIX ASR 0 ‘RTALARIDA 0 ‘RTA OSIYO
AHOLISINING MADANIY HAYOTI
Xala iiodivoti.
X o n li k la r d a a i a h o l i n i n g a k s a r i y a t i o ‘z b e k t ilid a s o 'z l a s h -
g a n . B u t i l d a o li y h i m m a t q a h r a m o n v a b a h o d i r la r n i n g j a s o r a t i, u la r n in g
g ' a l a b a l a r i v a a d o la t u c h u n k u r a s h l a r i s h a r a f l a n g a n x a lq d o s t o n la r i,
q a h r a m o n l i k e p o s l a r i k e n g t a r q a lg a n . X I X a s r d a
qirqqa yaqin 
d o s t o n
m a ’ lu m b o ' l ib ,
«Alpomish», «Go‘ro‘g'li», «Kuntug‘mish», «Shirin va
Shakar» 
d o s t o n la r i u la r n in g e n g m a s h h u r la r i e d i. X a l q b a x s h i la r i to -
m o n i d a n b a y r a m la r , x a lq s a y i l l a r i d a s a d o q a t l i d o 's t l i k v a c h in m u h a b b a t
u l u g ' l a n g a n
«Tohir va Zuhra», «B o‘z /ig it»
d o s t o n l a r i k u y la n g a n .
A h o l i o r a s id a x a lq o g ' z a k i ij o d iy o t i k a t t a o 'r in e g a ll a g a n b o ' l ib , u la r -
d a k i n o y a s h a k l i d a a m a ld o r la r n i n g illa t la r i, s a r o y a ’y o n l a r in i n g n u q s o n -
la r i v a o c h k o ' z l i g i k u lg i o s t ig a o lin a r d i. B a ' z i i n s o f s i z a m a ld o r v a b o y l a r
q o r a l a n g a n h a m d a m e h n a t k a s h x a lq n in g o liy j a n o b lig i, m a r d lig i m a d h
e t i lg a n . D o s t o n l a r d a k o ' p in c h a e z g u li k n i n g y o v u z l i k u s t i d a r g ‘a l a b a s i
g ‘o y a s i y e t a k c h i l i k q ila r d i. U l a r d a x a lq n i z o l i m l a r d a n h i m o y a q i l i s h , n o in -
s o f b e k l a r v a x o n la r n i f o s h e t a d i g a n , o d d i y k is h i ia r g a n i s b a t a n m e h r
n a m o y o n b o 'la d ig a n ijt im o iy m a z m u n h a m a k s e t g a n . 0 ‘z la r i m a v z u l a r
t o 'q ib , u l a m i o 'z la r i ijro e t g a n q iz iq c h ila r v a a s k i y a c h i l a r h a m o ' z b e k a d a -
b iy o t i h a m d a f o lk lo r in i r iv o j la n t ir is h d a s a l m o q l i h i s s a q o ‘ s h g a n la r . H a r
y ili b a h o r d a s h a h a r v a q i s h l o q l a r a t r o f la r id a g i b o g 'la r v a c h o r b o g 'la r d a ,
q ir - u a d i r l a r d a x a lq s a y i il a r i o 't k a z i l a r d i. S a y y o r s i r k t r u p p a la r i x a lq s a ­
y il l a r i d a b o z o r m a y d o n l a r i d a o 'z t o m o s h a l a r i n i k o 'r s a t i b a h o li n i x u s h n u d
q i la r d i . P o l v o n l a r o 'r t a s id a k u r a s h m u s o b a q a l a r i o 't k a z i l g a n . N o v v o y -
x o n a la r , c h o y x o n a la r , o s h x o n a l a r o c h ilib , u l a r d a m illiy t a o m l a r t a y y o r -
la n a r , h o f i z l a r , m a s h s h o q l a r k u y la r , k o z b o y l o q c h i la r , d o r b o z la r , h a y v o n
0
‘y n a t u v c h i l a r , q o ‘g ‘ ir c h o q t e a t r la r i t o m o s h a la r k o 'r s a t a r , a s k i y a c h i l a r
d a v r a d a o 'z a r o m u s o b a q a l a r d a b e l l a s f i g a n .
Y u q o r i d a a y t ib o 'tilg a r » l a m i n g b a r c h a s i u c h a l a d a v l a t a h o l i s i u c h u n
y a g o n a b o ' l g a n x a lq m a d a n i y a t i n i n g t a r k ib iy q is m in i t a s h k il e t a r d i . X a l q
m a d a n i y a t i s i y o s i y j ih a t d a n i n q i r o z l i d a v r d a h a m r iv o j la n ib b o r g a n .
Ilm-fan. Adabivot.
B u d a v r d a X i v a v a Q o ‘q o n x o n lik la r i, B u x o r o
a m i r l i g i d a ilm - f a n m a ’ lu m d a r a j a d a r iv o j la n g a n . X i v a x o n l i g id a