Графикаси касб-ҳунар коллежлари учун ўқув қулланма

Macromedia Flash MX дастури. 
Flash интерфейси Adobe фирмасининг дастурлари (масалан, PhotoShop) 
интерфейсига ўхшаш бўлиб, нуқтали графика билан ишлашга мўлжалланган. 
Чапда чизиш учун мўлжалланган инструментлар панели жойлашган. 
Улар ѐрдамида инструментлар танланиши, шунингдек ишчи соҳани 
бошқариш, объектларни ўзгартириш ва ранглар танлаш мумкин. Ўнг томонда 
инструментларда созлаш, ранг, матн, кадрлар ҳусусияти ва объектлар 
палитралари жойлашган. Ўртада ишчи соҳа, унинг устики қисмида эса вақт 
диаграммаси (Timeline). Ишчи соҳада алоҳида график ва матнли элементлар 
яратилади. 
Ишчи соҳа остида ҳусусиятлар палитраси (Properties) жойлашган 
бўлиб, у турли объектлар ҳусусиятларини ўзгартириш учун мўлжалланган. 
Flash да бажарилган ишларининг натижасини (файллар, анимация, 
саҳифалар) – мультифильм, клип, видеофрагмент, ролик ва анимациялар деб 
аташ қабул қилинган (умумий термин мавжуд - movie). 
Flash да ролик яратиш жараѐни қуйидагича: 
Дастлаб FLA кенгайтмали бошланғич ѐки муаллифлик файл (таҳрирлаб 
бўладиган бошланғич файл) яратилади. Кейин браузерда кўриш мумкин 
бўлган SWF-файлга ўзгартирилади. Бундан ташқари, ишнинг натижаларини 
кенг тарқалган форматлар файллари AVI , анимацион GIF, JPEG ва бошқа 
форматларга экспорт қилиш мумкин.
Timelines палитраси. 
Вақт шкаласи Flash да анимация билан ишлашнинг асосий инструмен-
ти ҳисобланади. Унда қатламлар ҳақида ва қайси кадр калит кадр, қайсилари 
оралиқ кадр эканлиги ҳақидаги ахборотлар тасвирланган. Вақт шкаласи 
ѐрдамида қайси кадр ҳаракат ѐки белги сақлашини аниқлаш мумкин. У калит 
кадрларни ва анимациянинг алоҳида қисмларини ҳаракатлантириш имкони-
ятини беради. Бу инструмент жуда қулай бўлиб унда ишлашни тезда ўзлаш-
тириб олиш мумкин. Вақт шкаласининг асосий элементларини санаб ўтамиз: 
Маркер - қизил ранг билан ажратилган тўғри бурчак бўлиб, ишчи 
соҳада тасвирланган жорий кадрни билдиради. 

---

77 
Тўғри бурчакли тўр ячейкалари (кадрлар шкаласи) - кадрларни 
билдиради. Ячейкаларнинг бирортаси босилса, маркер автоматик тарзда ўша 
ячейкага кўчади ва ишчи соҳада ўша кадр тасвирланади.
Қатламлар - кадрлар линейкасидан чапда қатламлар жойлашган. Улар 
остида қатламни қўшиш ѐки олиб ташлаш имконини берувчи тугмалар 
жойлашган. Ҳар бир қатламни кўринмас қилиш ѐки таҳрирлашни таъқиқлаш 
ҳам мумкин.
Кадрлар шкаласи - оддий ва калит кадрларни қўшиш ѐки олиб ташлаш 
мумкин бўлган майдон. Агар бирорта кадрда сичқончанинг ўнг тугмаси 
босилса, ѐрдамчи (контекст) меню чиқади. Унда амалга оширилиши мумкин 
бўлган ҳаракатлар рўйхати пайдо бўлади. Кадрлар шкаласида қуйидаги 
ахборотлар тасвирланган: 
-Калит кадрлар қора айланачалар билан белгиланган;
-Ҳаракатлар билан боғлиқ кадрларда айланачалар устида «а» ҳарфи 
қўйилган;
-Белгиланган кадрларда қизил байроқча ва белги номи қўйилган.
Кадр ранги унинг қайси типга мансублигини билдиради: такрорловчи 
кадр кулрангга бўялган, бинафша ѐки яшил рангли кадрлар Flash да қайта 
ишланган кадрлар, оқ рангда бўш кадрлар кўрсатилади.