O`zbekiston respublikasi qishloq va suv xo`jalik vazirligi

Profilaktikasi.  Xo’jalikka  keltirilayotgan  va  saqlanayotgan  oziqalar  nazorat 

qilinib turiladi. Vitaminlarga boy oziqalar (jigar, sutli oziqalar) vitaminlar, ayniqsa 

V guruhi vitaminlari, antioksidantlar qo’llaniladi.  

Ichaklarning  tiqilishi.  Ichaklar  yuzasining  torayishi  yoki  yot  narsalar  bilan 

tiqilishi bo’lib, ko’pincha ona tulki va chiyabo’rilar bolalash paytida kasallanadi. 

Sabablari. Ichaklar parlardan iborat to’pchalar, sharlar va boshqa yot narsalar 

bilan  tiqilib  qoladi.  Tug’ishdan  oldin  yelin  so’rg’ichlari  atrofidagi  junlarini  uzib 

olishidan ham ichaklarning tiqilishi kuzatiladi.  

Rivojlanishi.  Ichaklar  yuzasiga  tiqilib  qolgan  yot  jism  oziqa  massasining 

ichaklar  bo’ylab  harakatini  to’xtatib  qo’yadi,  tiqilgan  joydan  oldinda  ichaklar 

peristaltikasi  to’xtaydi,  yot  narsalar  ta’sirida  ichaklar  shilliq  pardasi  yallig’lanadi 

yoki nekrozga uchraydi.  

Belgilari.  Uzoq  davom  etuvchi  ishtahaning  yo’qolishi  va  oriqlash,  og’izdan 

ko’kimtir oqish, ko’pik aralash so’lak oqishi, qayd qilish, tez-tez tezaklash pozasini 

qabul qilish ichaklar tiqilishiga gumon qilishga asos bo’ladi. Prognoz tiqilgan yot 

jismning xarakteriga bog’liq bo’ladi.  

Tashxisi.  Tulki  va  chiyabo’rilarda  ichaklarning  tiqilishi  qorin  devori  orqali 

palpasiya qilish orqali aniqlanadi. 

---

8 

 

Davolash.  Kasal  hayvonga  zond  yordamida  kuniga  bir  marta  150  ml  iliq 

holdagi vazelin yog’i yallig’lanishga qarshi vositalar bilan birgalikda ichiriladi. Bu 

muolaja  3-4  marta  takrorlanadi.  Kasal  hayvonda  ishtahaning  paydo  bo’lishi 

sog’ayishdan dalolat beradi. 

Profilaktikasi. Bolalatishga tayyorlash paytida ona hayvonlarga yuqori sifatli 

oziqalar beriladi  va yetarlicha  suv  bilan  ta’minlanadi.  Oziqalarga  yot  jismlarning 

aralashib qolishining oldi olinadi.