bank” ATB
“Agrobank”
ATB
“Turonbank”
ATB
Bozor
kapitalizatsiyasi
2,095 trln
866,762
mlrd
1,687 trln
4,323 trln
685,765 mlrd
Aksiya narxi
(so’m)
98
77
28
590
790
EPS
20,87
9,63
5,60
55,16
114,40
P/E
4,70
7,99
5,00
10,70
6,91
P/S
0,65
0,53
0,81
0,56
2,29
P/B
1,09
0,52
1,42
0,46
0,36
D/E
63,06
5,06
4,05
1,33
2,12
ROE
418,36%
7,96%
60,80%
4,72%
6,78%
ROA
3,63%
0.85%
5,26%
1,01%
0,92%
CAPM
4,42%
4,85%
5,05%
3,93%
4,45%
123
2-jadval
O’zbekistondagi aksiyadorlik kompaniyalarining fond bozoridagi
ko’rsatgichlari tahlili
82
“O’zbekko’mir”
AJ
“O'zRTXB”
AJ
“Qo’qon
mexanika
zavodi” AJ
“Qizilqumsement”
AJ
“Kvarts”
AJ
Bozor
kapitalizatsiyasi
3,686 trln
1,664 trln
18,227 trln
1,49 trln
294,2
mlrd
Aksiya narxi
(so’m)
20 000
22 199
815
3 330
3 050
EPS
108,69
768,43
8,50
510,25
323,27
P/E
184,01
28,89
95,88
6,53
9,44
P/S
3,79
5,64
0,89
0,78
0,69
P/B
4,54
7,78
0,56
0,66
0,87
D/E
1,54
43,01
2,86
0,16
0,45
ROE
11,07%
296,58%
2,36%
32,50%
33,08%
ROA
0,86%
3,63%
0,53%
8,62%
5,55%
CAPM
4,44%
4,57%
4,47%
4,47%
4,77%
Fond bozoridagi savdo hajmini o’zgarishini bilish uchun indeksni o’zgarish trendini
ko’rishimiz zarur. Ushbu diagrammada
01.01.2019 -
10.03.2023 vaqt oralig’idagi indeksini
o’zgarish trendi berilgan. 2022
-yil mart oyidan boshlab 2022-yil dekabr oyiga qadar indeksni
pasayib borib, faqatgina so’ngi oylarda jonlanish kuzatilayotganligini ko’rishimiz mumkin.
UCI indeksining 01.01.2019 -
10.03.2023 davr oralig’idagi o’zgarish trendi
83
82
Ushbu jadval 10.03.2023 sanadagi ma’lumotlar asosida tadqiqot davomida muallif tomonidan shakllantirildi
83
Ushbu diagramma
www.uzse.uz
sayti ma’lumotlari asosida tayyorlandi
124
UCI indeksining 01.01.2019 -
0.03.2023 davr oralig’idagi kunlik tebranishi
84
Ushbu diagrammada UCI indeksining 01.01.2019 -
0.03.2023 davr oralig’idagi kunlik
tebranishi berilgan. 2022-yil dunyodagi siyosiy berarorlik tufayli jahon fond bozorlaridagi
narxlarni juda kuchli tebrangan edi. Bu O’zbekiston fond bozorlarini ham chetlab o’tmadi.
Diagrammani tahlil qiladigan bo’lsak, 2022
-yil fevral-mart oylaridan boshlab fond bozorlaridagi
kunlik narxlarni o’rtacha tebranish diapazoni juda yuqori bo’lib qolmoqda. Bunday vaziyatda
fond bozoridagi qimmatli qog’ozlarni risklilik darajasi odatdagiga qaraganda yuqori bo’ladi. Bu
esa fond bozorida faoliyat yuritayotgan investorlar uchun
daromadli qimmatli qog’ozlarga
sarmoya kiritishni qiyinlashtirmoqda.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
:
1.
Sharp W. F. «Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium under Conditions of Risk»
–
Journal of Finance September, 1964.
2.
M.Y.Khan, P.K.Jain. “Financial Management”, ed 8 th, Textbook, , India
-2022
3.
S. Elmirzayev, “Korporativ moliya”, darslik, T
-2019
4.
www.openinfo.uz
–
Iqtisodiyot va Moliya Vazirligi korporativ axborat yagona portali sayti
5.
www.uzse.uz
–
“Toshkent” Respublika Fond Birjasi sayti
84
Ushbu diagramma
www.uzse.uz
sayti ma’lumotlari asosida tayyorlandi
125
II
SHO‘BA.
MOLIYA-BANK TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH ORQALI MILLIY
IQTISODIYOTNI BARQAROR RIVOJLANTIRISH IMKONIYATLARI
BANK KREDITLARI GAROV TA’MINOTINI BAHOLAS
H MASALALARI
Abdikarimova Dinara Rustamxanovna
–
Toshkent kimyo xalqaro universiteti, PhD, dotsent
Xalqaro
amaliyotda bank kreditlari bo‘yicha aylanmadagi tovarlarni garovga qo‘yish keng
qo‘llaniladi. Bunday holatda kompaniyaga tovarlarni sotish bo‘yicha chegara (sanksiya) joriy
etilmagan bo‘lishi hamda korxona mustaqil ravishda tovar, xom
-ashyo, materiallar va boshqa
aktivlarini sotish hamda sotib olish huquqiga ega bo‘lishi zarur. Bank krediti bo‘yicha kompaniya
tovarlarni garovga qo‘yishning o‘ziga xos jihatlari mavjud. Xususan, kompaniya tomonidan
sotilgan tovar yoki aktiv uchun to‘lov haqi kelib tushmagan bo‘lsa, garov ro‘yxatidan chiqariladi,
sotib olganlari esa, ushbu tovarlarga kompaniyaning egalik huquqi berilgan paytdan boshlab
bank garovi sifatida qaraladi. Bu jarayonda shunday shart saqlanishi zarurki, kompaniya
ixtiyoridagi tovar kredit shartnomasida
nazarda tutilgan garov summasidan kam bo‘lmasligi
kerak. Shuningdek, likvidliligi nazarda tutilgan darajadan o‘zgarmasligi, ya’ni pasaymasligi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |