27
investorning portfeliga bitta aktiv va turli tarmoqlarning risklari kamroq ta’sir qilishi
mumkin, investitsiya portfelining barqarorligini vaqti-vaqti bilan turli xil tebranish
shakllarida amalga oshadi. Bu esa bir vaqtning o’zida investorning investitsiya bo’yicha risk
xavfini kamayishi yoki umuan zarar ko’rmasligi olib kelishi mumkin, bu qimmatli qog’ozlar
bozorida investitsion portfelni diversifikatsiya deyiladi.
Muvaffaqqiyatli investitsiyalar ikkita asosiy tamoyiliga asoslanadi
–
bu ishda portfel
investitsiya usullaridan foydalanish, bu birinchi navbatda, risklarni kamaytirish va ularni
nazorat ostida ushlab turish imkonini beradi. Shuningdek, yuqori sifatli aktivlarni tanlash
printsipiga ko’ra, obligatsiyalar uchun bu birinchi navba
tda emitentning ishonchliligi va
barqarorligini, aksiyalar uchun esa qimmatli qog’ozlarning bazaviy bahosi, shuningdek
keyingi istiqbollar va o’sish potensiallaridir. Bir turdagi moliyaviy aktivlardan tashkil topgan
portfelning bozor qiymatining o’zgarishiga bog’liqlikni kamaytirish uchun siz har xil turdagi
aktivlarga sarmoya kiritishingiz mumkin.
G.Markovitsning yondashuvi investorda hozirda sarmoya kiritish uchun ma’lum
miqdordagi mablag‘ bor degan faraz qilishdan boshlanadi. Ushbu pul ma’lum bir muddatg
a
investitsiya qilinadi, bu esa ushlab turish davri deb ataladi. Saqlash muddati oxirida investor
davr boshida sotib olingan qimmatli qog’ozlarni biror narsadan keyin sotadi. Qimmatli
qog’ozlarning optimal portfelini topish uchun masalani shakllantirilishi
G.Markovits
tomonidan tadqiq qilingan optimal portfel nazariyasining imkoniyatlaridan biridir. G.
Markovits, portfelning daromadlilik qiymatining uning matematik kutish atrofida ehtimoli
taqsimoti simmetrik normal Gauss egri chizig’i bilan tavsiflanishini
taklif qildi.
Portfel daromadi -
mumkin bo’lgan natijalar maydoni va haqiqiy portfel daromadining
kutilgan daromaddan chetga chiqish ehtimoli. Yagona optimal portfel yo’q, boshqalarga
nisbatan optimalroq chiziqli dasturlash usuli, Markovits samarali portfellar menyusini taklif
qiladi. Ma’lum bir xavf darajasi yoki ma’lum bir xavfning minimal darajasi uchun kutilayotgan
daromad.
Modelni amalga oshirish jarayonida eng murakkab protsedura Markovits - bu yoki
yo’qligini baholash uchun zarur bo’lg
an hisob-
kitoblarning to’planishi turli aktsiyalar yoki
obligatsiyalar narxi boshqa aktsiya yoki obligatsiyalar narxlariga nisbatan qanday o’zgaradi.
Bundan tashqari, ushbu yondashuv bozor bilan aloqaning yo’qligi sababli boshqa modellardan
past. Uilyam Sharp keyingi tadqiqotlar uchun boshlang'ich nuqta sifatida G. Markovits
tadqiqotining natijalaridan foydalangan, uning davomida u Markovits modelining moliyaviy
aktivlar narxiga ta’sirini aniqlagan.
Qimmatli qog’ozlar prognoz qilingan qiymatlaridan foydalan
ib, har bir tanlangan aktiv
uchun daromadni hisoblaylik:
0
0
(
)
(
)
(
)
Do'stlaringiz bilan baham: