Book · October 021 citations reads 555 authors

Bodring va qulupnayda un shudring kasalligi 
11-rasm 
Tokda un shudring kasalligi 

---

17 
So‘lish. 
O‘simlik kasalligining ko‘p tarqalgan turlaridan biri 
bo‘lib, bunda o‘simlikning ayrim qismi turgor holatini yo‘qotadi. Bu 
kasallik turi bir yillik o‘simliklarda ham ko‘p yillik o‘simliklarda 
ham mevali daraxtlarda ham uchraydi. Zararlangan o‘simlikning 
ko‘pincha yuqori qismi so‘lishi va o‘tkazuvchi naylari qo‘ng‘ir tusga 
kirishi kuzatiladi. Buni g‘o‘zaning vertitsillyoz so‘lish kasalligi 
misolida ko‘rishimiz mumkin. 
Yostiqchalarni hosil bo‘lishi. 
Kasallikning bu turi ham 
zamburug‘lar uchun xosdir. Yostiqchalar zararlangan o‘simlikning 
sirtida zamburug‘ sporalarining to‘plami yuzaga keladi. Sporalar 
yetulgunga qadar sirtidan epidermis bilan qoplanib turadi, epidermis 
yorilib, tashqariga chiqqan yetuk sporalar shamol va yomg‘ir orqali 
atrofga tarqaladi. Yostiqchalar bilan tanishish uchun g‘alla donli 
ekinlarning zang kasalligini olishimiz mumkin. Zararlangan 
o‘simliklarning poyasida va barg qo‘ltig‘ida epidermis yorilgan 
qismida qo‘ng‘ir qoramtir rangli quyuqsimon sporalar to‘plamini 
ko‘ramiz. 
12-rasm. 
Bugʻdoyning qoʻngʻir zang kasalligi
(
Puccinia triticina
). 
 
Shishlarning hosil bo‘lishi.
O‘simlik a’zolarida shishlarni hosil bo‘lishi, ko‘pincha 
zararlangan to‘qima hujayralarining hajmini kattalashishi o‘simlik 
aʻzolarining noto‘g‘ri rivojlanishi sababli (gipertrafiya karam-kilasi) 

---

18
yoki to‘qima hujayralarining sonini o‘sishi tufayli (giperplaziya 
mevali daraxtlarning rak kasalligi) yuzaga keladi. Shishlarning hosil 
bo‘lishini karam kilasi va mevali daraxtlarning bakteriya raki 
misolida ko‘rish mumkin. 
13-rasm.