Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникациялар технологиялари давлат қЎмитаси

Hodisalarga ishlov berish bloklari 
Taymer-hisoblagichlar  qo’llanilishi  bilan  erishiladigan  vaqt  funktsiyalarini 
amalga  oshirish  imkoniyatlarini  kengaytirish  uchun  MKning  ayrim  modellarining 
periferiya  qurilmalar  tarkibiga  taymer-hisoblagichlar  bilan  bog’liq  bo’lgan  vaqtli 
hodisalarga  apparatli  ishlov  berish  bloki  kiritilgan.    Turli  firmalarning  MKdagi 
bunday  bloklarning  nomi  farqlanishi  mumkin:  EPA  (Event  Processors  Array  – 
hodisalar  protsessorlar  massivi),  HSIO  (High  Speed  Input/Output  unit  –  tezkor 
kiritish-chiqarish  bloki),  RSA  (Programmable  Counters  Array  –  dasturlanadigan 
hisoblagichlar massivi) va boshqalar. 
Bunday bloklarning asosiy vazifalari bo’lib quyidagilar hisoblanadi: 
- berilgan ko’rinish hodisalar (hodisalarni tutib qolish) sodir bo’lgan vaqtni 
aniqlash. Tutib qolishni dasturiy amalga oshirishning prinsipial qiyinchiligi taymer 

---

 
182 
ma’lumotlarining  ko’rsatkichini  aniq  o’qish  imkoniyati  mumkin  emasligi  bo’lib 
hisoblanadi  (chunki  taymer  razryadliligi  ichki  shina  razryadliligidan  oshadi  va 
registr  fragmentlarini  ketma-ket  o’qish  protsedurasi  o’zgarishlar  bilan  bajarilishi 
mumkin); 
-  vaqtning  berilgan  momentida  berilgan  ko’rinishdagi  hodisalarni 
generatsiyalash  (vaqtga  nisbatan  hodisani  bog’lash).  Bog’lashni  dasturiy  amalga 
oshirishning printsipial qiyinchiligi vaqtning berilgan momentini aniqlash momenti 
(masalan,  taymer  ma’lumotlarining  registrini  to’ldirish  bo’yicha)  va  berilgan 
mantiqiy  hodisalarni  generatsiyalash  komandalarini  bajarish  momenti  o’rtasidagi 
vaqtli kechikishning mavjudligi bo’lib hisoblanadi; 
-  umumiy  vaqtli  bazadagi  keltirilgan  ko’rinishlarning  ko’p  kanalliligini 
ta’minlab  turish.  Ko’p  kanallilikni  dasturiy  amalga  oshirishning  printsipial 
qiyinchiligi  bir  nechta  dasturiy  modullar  tomonidan  taymer  ko’rsatkichlarini 
kuzatishning murakkabliligi va samarasizligi bo’lib hisoblanadi. 
Ahamiyatli  belgilangan  qiyinchilik  bo’lib,  dasturiy  ishlov  berish 
o’lchanadigan  va  generatsiyalanadigan  intervallarda  ahamiyatli  хatoliklar 
kiritiladigan hodisalar o’rtasidagi vaqt intervallarida hisoblanadi.