Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot

15. UMUMIY IQTISODIY MUVOZANAT VA FAROVONLIK 
15.1. Qisman va umumiy muvozanat. Ishlab chiqarish samaradorligi 
Mikroiqtisodiy nazariyada optimallashtirish va muvozanat modellari 
qo'llaniladi. Birinchisi, individual iqtisodiy agentlarning xatti-harakatlarini, 
ikkinchisi esa iqtisodiy agentlarning o'zaro munosabatlarini o'rganishga 
mo'ljallangan. 
Muvozanat modellari xususiy, ko'p bozorli va umumiy muvozanat modellariga 
bo'linadi. Qisman muvozanat modellarida umumiy muvozanat shartlari hisobga 
olinmaydi, chunki alohida iqtisodiy agent o'z maqsadiga yerishishga 
intiladi.Barcha bozorlarning muvozanatidan kelib chiqibumumiy muvozanat 
modeli ishlab chiqarish resurslarini samarali taqsimlashga erishadi va bunda har bir 
iqtisodiy agent o'z maqsadiga etadi. 
Umumiy iqtisodiy muvozanat modelining poydevori V. Pareto tomonidan 
qo‗yilgan, vaqt ichida bir qator muvozanat xolatlarini ko‗rib chiqqan holda.L. 
Valras uni yanada takomillashtirgan. 
Ushbu nazariyani o'rganishga O. Kurno, A.Vald va boshqalar katta hissa 
qo'shdilar. Ular umumiy ahamiyatga ega bo'lgan bir qator tushunchalarni ishlab 
chiqdilar, masalan, "umumiy iqtisodiy muvozanat", "muvozanat (yoki muvozanat) 
narxlar tizimi" va " u yoki bu mahsulot bozorida xususiy muvozanat" "va 
hokazolar. 

---

333 
Umumiy iqtisodiy muvozanat nazariyasi mikroiqtisodiyotning muhim 
bo‗limidir. 
Unda qisman va umumiy muvozanatni farqlanadi. 
Qisman muvozanat deganda
alohida bozorda shakllanayotgan muvozanat 
tushuniladi. Qisman muvozanat bitta tovarning narxining o'zgarishi boshqa 
tovarlarning narxiga qanday ta'sir qilishini hisobga olmaydi va natijada yuzaga 
keladigan gyeribildirim effekti hisobga olinmaydi. 
Qayta aloqa effektlari
- bu ma'lum bir bozorda tovarlar narxlari va 
hajmlarining o'zgarishi oqibatlarini o'zaro bog'liq bo'lgan bozorlarda yuzaga kelgan 
narxlarning o'zgarishiga javobidir. Aslida, barcha bozorlar bir-biri bilan 
chambarchas bog'liq bo'lib, buning natijasida bitta bozorda talab yoki taklifning 
o'zgarishi barcha bozorlarda narxlar va sotish hajmlarining muvozanatiga ta'sir 
qiladi. Shuning uchun, qisman muvozanatni tahlil qilishdan tashqari, umumiy 
muvozanatni tahlil qilish ham talab qilinadi.